Οι 26 ηγέτες (ανάμεσά τους και ο οικοδεσπότης της οικονομικής αφρικανικής διάσκεψης κορυφής, Αιγύπτιος Πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ Σίσι,) υπογράφοντας τη συμφωνία για την «Τριμερή Περιοχή Ελεύθερου Εμπορίου» («Tripartite Free Trade Area» γνωστή και ως TFTA) συμφώνησαν να διασυνδέσουν τρία περιφερειακά οικονομικά μπλοκ με απώτερο στόχο τη συγκρότηση μιας ενιαίας καπιταλιστικής αγοράς «ελεύθερης» κυκλοφορίας αγαθών, υπηρεσιών και ατόμων στα χνάρια της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οχι, βεβαίως, προς όφελος των λαών της περιοχής, που, παρά την καπιταλιστική ανάπτυξη, εξακολουθούν να δίνουν τη σκληρή μάχη της επιβίωσης και της αξιοπρεπούς διαβίωσης εγκλωβισμένοι στη φτώχεια. Αλλά προς όφελος των ξένων και ντόπιων μονοπωλίων που θεωρούν πως η δεδομένη γεωπολιτική συγκυρία και οι επόμενες δεκαετίες του 21ου αιώνα ευνοούν την ανάπτυξη των υποδομών σε κάθε επίπεδο της αφρικανικής οικονομικής ζωής, με γνώμονα τις νέες ανάγκες πολυεθνικών ομίλων και μικρότερων επιχειρήσεων. Οχι μόνον για πρώτες ύλες (όπως γινόταν έως πρότινος), αλλά, παράλληλα, και για φθηνό, αρκούντως εκπαιδευμένο, εργατικό δυναμικό που θα μπορεί να απορροφήσει ένα μέρος των νέων προϊόντων και υπηρεσιών, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη δημιουργία και την ανάπτυξη νέων, τοπικών αγορών.
Τα ντόπια και ξένα μονοπώλια, σε συνθήκες όξυνσης του ανταγωνισμού που υπάρχει στο νοητό άξονα Δύσης - Ανατολής, (π.χ. ΗΠΑ, ΕΕ - Κίνα, Ινδία, Ρωσία) φαίνεται, δηλαδή, πως στη δεδομένη περίοδο ευνοούν και σχεδιάζουν νέα συγκροτημένα, «ενοποιημένα» δίκτυα σύγχρονων, φθηνότερων και γρηγορότερων δικτύων παραγωγής, μεταφοράς και διανομής προϊόντων και υπηρεσιών στους τομείς της βιομηχανίας, της μεταποίησης και του εμπορίου από την μία άκρη της Αφρικής στην άλλη. Με εξαίρεση ίσως το δυτικό τμήμα της που παραμένει υπό τη στενότερη «παρακολούθηση» κυρίως των γαλλικών μονοπωλίων και το οποίο δείχνει, επί του παρόντος τουλάχιστον, πως μένει στο περιθώριο της υπό συγκρότησης εμπορικής ζώνης που θα συμπεριλαμβάνει τις ακόλουθες χώρες: Αίγυπτο, Λιβύη, Σουδάν, Αιθιοπία, Ερυθραία, Τζιμπουτί, Κένυα, Τανζανία, Ουγκάντα, Ρουάντα, Μπουρούντι, ΛΔ Κονγκό, Μποτσουάνα, Λεσότο, Μαδαγασκάρη, Μαλάουι, Ναμίμπια, Μαυρίκιος, Σεϋχέλες, Μοζαμβίκη, Νότια Αφρική, Αγκόλα, Σουαζιλάνδη, Ζάμπια και Ζιμπάμπουε, Νησιά Κομόρος.
Οι παραπάνω χώρες ανήκουν με τον έναν ή άλλο τρόπο σε ένα ή και περισσότερα από τα τρία μεγάλα μπλοκπου έχουν στηθεί στην περιοχή από τις δεκαετίες του '70, του '80 και του '90. Αποκαλείται συνεπώς Τριμερής Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου επειδή θα προκύψει από την ενοποίηση των ακόλουθων οικονομικών περιφερειακών οργανισμών: α) Της Κοινής Αγοράς Ανατολικής και Νότιας Αφρικής (COMESA), που δημιουργήθηκε το 1994, συμπεριλαμβάνοντας 20 χώρες που εκτείνονται από τη Λιβύη έως τη Σουαζιλάνδη β) Της Κοινότητας Ανατολικής Αφρικής (EAC) που ιδρύθηκε το 1967, κατέρρευσε 10 χρόνια αργότερα και ανασυγκροτήθηκε το 2000 με την Κένυα να παίζει δεσπόζοντα ρόλο και γ) της Νοτιοαφρικανικής Αναπτυξιακής Κοινότητας (SADC), που συγκροτήθηκε το 1980 από εννιά χώρες που επιδίωκαν τη μεταξύ τους δημιουργία μίας ζώνης ελεύθερου εμπορίου...
Μία ιδέα του 1890...
Ωστόσο, η ιδέα για τη δημιουργία της ΤFTA δεν είναι καινούρια. Δεν ξεκίνησε καν το 2008 στην πρωτεύουσα της Ουγκάντας, Καμπάλα, όταν μπήκαν τα θεμέλιά της στη διάρκεια περιφερειακής αφρικανικής διάσκεψης κορυφής, αλλά το 1890. Οταν ο Βρετανός στυγνός πλουτοκράτης, αποικιοκράτης και ρατσιστής, Σέσιλ Ρόουντς, είχε μεταξύ άλλων μετατρέψει σε αποικία τη σημερινή Ζάμπια και Ζιμπάμπουε βαφτίζοντάς τες με το δικό του όνομα, (Βόρεια και Νότια) Ροδεσία. Ενα από τα «όνειρα» του Ρόουντς ήταν η δημιουργία μιας βρετανικής, εμπορικής «κόκκινης γραμμής στο χάρτη» που θα ξεκινούσε από το Κάιρο και θα κατέληγε στο Κέιπ Τάουν της Ν. Αφρικής. Δεν είναι, εντούτοις, τυχαίο ότι τότε το «όνειρο» του Ρόουντς δεν εκπληρώθηκε γιατί προσέκρουσε στην όξυνση της αντιπαράθεσης της Βρετανίας με μία άλλη αποικιοκρατική δύναμη στην Αφρική: Τη Γαλλία, η οποία είχε καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος του βορειοδυτικού και δυτικού τμήματος της «Μαύρης Ηπείρου», θέλοντας παράλληλα να δημιουργήσει μία μεγάλη εμπορική ζώνη μεταξύ των εκεί αποικιών της, που θα τροφοδοτούσε τα γαλλικά μονοπώλια με διάφορες πρώτες ύλες και φθηνό εργατικό δυναμικό μια εκτενή περιοχή από την Αλγερία και τη Μαυριτανία μέχρι τη Σενεγάλη, το Μάλι και το Νίγηρα...
Δεν είναι, από την άλλη, τυχαίο ούτε το γεγονός ότι και πάλι, σήμερα, από το χάρτη της νέας μεγάλης εμπορικής ζώνης TFTA απουσιάζουν και πάλι οι χώρες που αποτέλεσαν τον σκληρό πυρήνα των αποικιών της Γαλλίας στην Αφρική...
Σε κάθε περίπτωση, οι ηγέτες των 26 χωρών της υπό ενοποίησης των παραπάνω τριών οικονομικών μπλοκ εμφανίζονται διατεθειμένοι να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για την επίτευξη του στόχου, θεωρώντας ότι η (περίπου έως το 2017 - 20) συγκρότηση μίας ενιαίας αγοράς 625.000.000 ανθρώπων με συνολικό ΑΕΠ πάνω από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια (δηλαδή αρκετά πάνω από το 60% του ΑΕΠ όλων των αφρικανικών χωρών) θα ξεπερνά σε ανάλογα μεγέθη τις συνδυασμένες δυνάμεις ΗΠΑ - ΕΕ με σημερινούς όρους... Μία τέτοια προοπτική, θεωρούν οι ηγέτες και οι αστικές τάξεις των χωρών της περιοχής, θα εξοικονομήσει πόρους και κεφάλαια στα ντόπια και ξένα μονοπώλια, αφού θα μειώσει τους δασμούς και τους φόρους και κατά συνέπεια και το κόστος παραγωγής, δίχως αυτό απαραίτητα να ευνοεί σημαντικά την εργατική τάξη, που θα παραμείνει στον κλοιό της εκμετάλλευσης των καπιταλιστών...
Ο «αφρικανικός» 21ος αιώνας του μεγάλου κεφαλαίου
«Αν νομίζετε πως οι παραπάνω παράγραφοι περιγράφουν την Αφρική, σφάλλετε! Περιγράφουν την άποψη ειδικών για τις μελλοντικές προοπτικές ανάπτυξης της τότε αναπτυσσόμενης Κίνας και άλλων ασιατικών χωρών, στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Μία "πρόβλεψη" που διαψεύστηκε οικτρά από τα γεγονότα" σημείωνε πριν τρία χρόνια η πρώην υπουργός Οικονομίας της Νιγηρίας και στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Δρ. Ενγκόζι Οκόντζο Ιγουεάλα, προλογίζοντας το βιβλίο «Το γρηγορότερο δισεκατομμύριο: Η ιστορία πίσω από την Οικονομική Επανάσταση της Αφρικής» μιας ομάδας οικονομολόγων με επικεφαλής τον Τσαρλς Ρόμπερτσον.
Οι συγγραφείς του βιβλίου απηχούν τις απόψεις διαφόρων οικονομολόγων και ιδρυμάτων οικονομικών αναλύσεων που προβλέπουν πως το μέλλον, και δη, οι επόμενες δεκαετίες αυτού του αιώνα «ανήκουν στην Αφρική», καθώς προβλέπουν σημαντικές δυνατότητες μεγάλης καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Το Αφρικανικό ΑΕΠ που σήμερα φθάνει τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια προβλέπεται, βάσει μακροοικονομικών δεδομένων, πως θα ξεπεράσει έως το 2050 τα 29 τρισεκατομμύρια δολάρια. Εως τότε, σημειώνουν, η Αφρική θα παράγει περισσότερο ΑΕΠ από αυτό που παράγουν σήμερα μαζί ΗΠΑ και Ευρωζώνη. Οι αναλυτές μπορεί να κάνουν αυτές τις πολύ αισιόδοξες προβλέψεις, υποστηρίζοντας ότι στηρίζονται σε δεδομένα βάθους χρόνου και όχι σε ευσεβείς πόθους. Παραβλέπουν, ωστόσο, τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις για νέους πόρους, πρώτες ύλες, ενεργειακές πηγές και οδούς εμπορίου, που ενίοτε παίρνουν τη μορφή ιδιαίτερα καταστρεπτικών πολέμων... (π.χ. περίπτωση του πετρελαιοπαραγωγού Νοτίου Σουδάν που σπαράσσεται από σφοδρές συγκρούσεις λίγα χρόνια μετά την ανεξαρτησία του από το Σουδάν),
Φέρνουν ως παράδειγμα ότι την τελευταία 10ετία «δημιουργήθηκε στην Αφρική περισσότερος πλούτος από οποιαδήποτε άλλη περίοδο στην Ιστορία της». Πρόκειται, λένε, για «μετασχηματισμό» της αφρικανικής οικονομίας και από κάτω προς τα πάνω (νέες επιχειρήσεις ακόμη και ολόκληροι νέοι τομείς οικονομικής δραστηριότητας που έχουν ξεπηδήσει και αναπτύσσονται με γοργούς ρυθμούς) και από πάνω προς τα κάτω. Ισχυρίζονται ακόμη οι «θετικές προοπτικές ανάπτυξης» στην Αφρική οφείλονται στο «θετικό περιβάλλον που δημιούργησαν κάποιες κυβερνήσεις» και στις βελτιωμένες μακρο-οικονομικές συνθήκες με χαρακτηριστικά το χαμηλό πληθωρισμό, το χαμηλό χρέος, απογειώνοντας την ανάπτυξη προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου. Υποστηρίζουν ακόμη ότι «ο ιδιωτικός τομέας στην Αφρική θριαμβεύει γιατί στηρίζεται από καλύτερη διακυβέρνηση». Δεν μας λένε όμως ποιοι επωφελούνται από αυτόν τον πλούτο! Γιατί, είναι βέβαιο, το «Ελ Ντοράντο», που σχεδιάζουν τα επιτελεία των μονοπωλίων για την Αφρική του 21ου αιώνα δεν αφορά την εργατική τάξη, αλλά το μεγάλο κεφάλαιο και τους αστούς που έτσι και αλλιώς καταφέρνουν να εξασφαλίζουν την ευημερία τους ανεξαρτήτως «διακυβέρνησης» και άλλων «συνθηκών»...
Ακόμη και στα πιο αισιόδοξα σενάρια της υπό συγκρότησης αφρικανικής μεγάλης ζώνης ελεύθερου εμπορίου, οι συνθήκες ζωής για την εργατική τάξη δεν αναμένεται να βελτιωθούν, αφού τα μέσα παραγωγής θα παραμένουν στα χέρια των πλουτοκρατών.
Δημοσίευση σχολίου