ΕΥΡΩΖΩΝΗ Τα προβλήματα στην οικονομία παραμένουν, οξύνοντας ανταγωνισμούς

Η συζήτηση για το μέλλον και το χαρακτήρα της Ευρωζώνης παραμένει ανοιχτή, με τα ερωτήματα για το μέλλον και την προοπτική της να απασχολούν το διεθνή Τύπο, με κοινό τους χαρακτηριστικό την ιδιαίτερη ένταση των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει και όπως όλα δείχνουν, θα συνεχίσει να τα αντιμετωπίζει τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.
Το πρώτο και χαρακτηριστικό πρόβλημα είναι οι τεράστιες δυσκολίες στην καπιταλιστική ανάπτυξη των κρατών-μελών τους. Η κρίση δε φαίνεται να αποτελεί οριστικό παρελθόν, με την ανάκαμψη να είναι ελάχιστη, γύρω στο 1%, με δυσκολίες σε Γερμανία (επιβράδυνση), Γαλλία, Ιταλία και όχι μόνο. Αυτό το πρόβλημα οξύνει διαρκώς τους εσωτερικούς στην Ευρωζώνη και την ΕΕ ανταγωνισμούς, με αφορμή και τις διαφορετικές προσεγγίσεις Γαλλίας - Γερμανίας στο ζήτημα της λεγόμενης «οικονομικής διακυβέρνησης» (στον «Ριζοσπάστη» έχουμε γράψει κατ' επανάληψη γι' αυτό το ζήτημα).
Η ελληνική κρίση ανέδειξε όλα εκείνα τα δομικά προβλήματα που εξαρχής διέθετε στον πυρήνα της η ευρωπαϊκή νομισματική ένωση, είναι το γενικό συμπέρασμα πρόσφατου άρθρου που δημοσιεύει το αμερικανικό «Foreign Affairs»1, με τίτλο: «Η Ευρώπη μετά την ελληνική κρίση χρέους». Χαρακτηρίζει την ΕΕ ως ανεπανάληπτο ιστορικό εγχείρημα διακυβέρνησης, καθώς δεν υπάρχει κανένα άλλο παράδειγμα στη σύγχρονη ιστορία για την εγκαθίδρυση μιας ειρηνικής και ευμαρούς πολιτικής κοινότητας η οποία υπερβαίνει το «έθνος-κράτος» (σ.σ. βεβαίως δεν το υπερβαίνει, αφού οι ανταγωνισμοί εκφράζονται ανάμεσα σε όλα τα κράτη-μέλη, στο όνομα υπεράσπισης των συμφερόντων των μονοπωλίων καθενός, άρα το «έθνος-κράτος» κυριαρχεί στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη). Σφυρηλατημένη μέσα από δύο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους και μία μεγάλη οικονομική ύφεση, η Ενωση των εθνών-κρατών υπήρξε ολοένα και πιο συγκροτημένη, δια μέσου κοινών αγορών, νομικού πλαισίου και ινστιτούτων διακυβέρνησης. Παρ' όλα αυτά, συνεχίζει, η δηλητηριώδης ατμόσφαιρα που ανέκυψε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για την ελληνική συμφωνία, είναι αξιοσημείωτη...
Το άρθρο στέκεται και αναδεικνύει τις αντιθέσεις που έχουν έρθει στην επιφάνεια το τελευταίο διάστημα και ιδιαίτερα την αντίληψη ότι «η Γερμανία έπαιξε ένα κτηνώδης παιχνίδι δύναμηςγια να εξαναγκάσει την Ελλάδα στην αποδοχή ενός καταστροφικού πακέτου διάσωσης, με αντάλλαγμα την παραμονή της στο ευρώ», αντίληψη που, όπως λέει, έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις εναντίον της Γερμανίας, την ίδια στιγμή που βαθαίνουν οι διαχωριστικές γραμμές στο εσωτερικό της ΕΕ.
Οπως, επίσης, υποστηρίζει πως τη στιγμή που η ΕΕ προχωρά σε όλο και πιο φιλόδοξα σχέδια όπως η νομισματική ενοποίηση, γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δε δημιούργησε γερά θεμέλια στο σχέδιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, ενώ η επιμονή της Γερμανίας στην επιβολή λιτότητας παρά τις κριτικές εναντίον της - ακόμη και από νηφάλιους παρατηρητές όπως το ΔΝΤ - διέρρηξε την αρχή της αλληλεγγύης της ΕΕ, τουλάχιστον σε ό,τι έχει να κάνει με τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης.
Στη συνέχεια και με αφορμή το ζήτημα του χρέους και της συζήτησης που έχει ανοίξει σχετικά με μια «πανευρωπαϊκή διαχείρισή του», επισημαίνεται η ανάγκη ακόμη μεγαλύτερης πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ, προσεγγίζοντας την ομοσπονδοποίηση κατά τα πρότυπα των ΗΠΑ. Η ΕΕ, συνεχίζει, δεν έχει κάποιο είδος ευρωομολόγου, ενώ σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, που ξεπέρασαν την κρίση εξαιτίας μιας ενιαίας οικονομικής πολιτικής και πολιτικής επενδύσεων που ακολούθησαν, η Ευρώπη δεν έχει παράξει εκείνους τους μηχανισμούς ώστε ως ενιαία πολιτική οντότητα να πλοηγηθεί σε δύσκολους καιρούς.
Σήμερα, συνεχίζει, το όνειρο μιας μετα-εθνικής, κοσμοπολίτικης κοινότητας, που αποτέλεσε κάποτε το στόχο της ΕΕ, βρίσκεται σε κίνδυνο. «Εχει τραυματιστεί σοβαρά από μία "τέλεια καταιγίδα", τη διατλαντική οικονομική κρίση, μία ανεπαρκώς σχεδιασμένη Ευρωζώνη, μία Γερμανία που δε δείχνει να κάνει πίσω στις επιδιώξεις της για να κρατήσει την Ευρωζώνη ενωμένη, αλλά και μία Γαλλία που αδυνατεί να παίξει τον ιστορικό της ρόλο, εξισορρόπησης της Γερμανίας»...
Εδώ βεβαίως γίνονται φανεροί και οι καπιταλιστικοί ανταγωνισμοί ανάμεσα σε ΗΠΑ και Γερμανία και φαίνεται ότι το δημοσίευμα συμβαδίζει με τις απόψεις της αμερικάνικης κυβέρνησης που παρεμβαίνουν και στις κόντρες Γαλλίας - Γερμανίας.
Ανεργία, οικονομική στασιμότητα, υψηλά χρέη
Η κρίση της Ευρωζώνης έχει περάσει μόνο προσωρινά, επισημαίνει άρθρο που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του ΒΒC2, όπου επισημαίνεται πως οι ανοιχτές πληγές παραμένουν, που μπορεί να μην αποτελούν άμεσες απειλές για την ύπαρξη της νομισματικής ένωσης, ωστόσο αποτελούν σοβαρά προβλήματα δίχως αμφιβολία. Η ανεργία είναι ιδιαίτερα υψηλή σε αρκετές χώρες, η οικονομική ανάπτυξη είναι αποσπασματική και μη πειστική σε μερικές ακόμη, ενώ επίσης άλλες χώρες βρίσκονται σε επισφαλή οικονομική θέση, παρά το ότι καμία ακόμη δεν είναι τόσο άσχημα όσο η Ελλάδα.
Αυτή τη στιγμή, στο σύνολο της Ευρωζώνης υπάρχουν σχεδόν 18 εκατ. άνεργοι, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του περασμένου Ιούνη, που σε ποσοστό σημαίνει το 11,1% της εργατικής δύναμης. «Η Γερμανία, όπως θα προέβλεπε κανείς, έχει το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας. Η ανεργία σε Ιταλία, Σλοβακία, Κύπρο και Πορτογαλία είναι γύρω στο 12%, ενώ στην Ισπανία 22%. Ιδιαίτερα η νεανική ανεργία προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς στην Ισπανία είναι σχεδόν στο 50%, περισσότερο από 40% στην Ιταλία και πάνω από 32% στην Πορτογαλία, ενώ ακόμη και στη Γαλλία, χώρα του πυρήνα της Ευρωζώνης, ο ένας στους τέσσερις νέους είναι άνεργος». Η κατάσταση αυτή, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, συνδέεται με την άνοδο ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ, που ανήκουν και στα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος.
Ανάλογα υψηλό είναι και το κρατικός χρέος, που σήμερα στην Ιταλία ξεπερνά το 130%, ενώ είναι πάνω από το 100% στην Ιρλανδία, το Βέλγιο και την Κύπρο. Ταυτόχρονα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ανάπτυξη χαμηλότερη του 2% για το 2015 και για το 2016, κάτι που δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τη διαχείριση του χρέους.
Ο αρθρογράφος στέκεται ιδιαίτερα στο «πρόβλημα της Γαλλίας», καθώς - όπως υποστηρίζει - δύο είναι οι μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης που πιθανότατα θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα στο κοντινό μέλλον. Η Ιταλία είναι η πλέον οφθαλμοφανής. Η τρίτη οικονομία της νομισματικής ένωσης έχει πολύ υψηλό χρέος, την ίδια στιγμή που το ΑΕΠ της βρίσκεται κατά 9% χαμηλότερα από την έναρξη της κρίσης, σχεδόν στο ίδιο επίπεδο που ήταν στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. «Την ίδια στιγμή, υπάρχει και η Γαλλία. Η ανεργία της μπορεί να μην είναι ανάλογη των ελληνικών ή ισπανικών ποσοστών, όμως αποτελεί πρόβλημα, την ίδια στιγμή που επιβραδύνεται η ανάπτυξη της οικονομίας της και οι δανειακές της ανάγκες, όπως και το συνολικό της χρέος, είναι σχετικά υψηλά».
Εμφανείς οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της Ενωσης
Η ΕΕ αντιμετωπίζει πιθανότητα την πιο «γεμάτη» ιστορική της περίοδο από τότε που ιδρύθηκε, διαπιστώνει ο αρθρογράφος του βρετανικού ινστιτούτου «Gatham House»3 κι επισημαίνει ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ενωση, έχουν να κάνουν περισσότερο με το γεγονός ότιεκδηλώνονται συγχρονισμένα. Εάν τις εξετάσει κανείς ξεχωριστά, σημειώνει, ένα grexit, η διένεξη με τη Ρωσία στην Ουκρανία, αλλά και το μεταναστευτικό ζήτημα, είναι όλα διαχειρίσιμα. Ωστόσο, και τα τρία αυτά ζητήματα προέκυψαν ταυτόχρονα, δίχως κανένα από αυτά να δείχνει πως θα τελειώσει σύντομα.
Πέραν αυτού του γεγονότος, στο άρθρο σημειώνεται πως εξαιτίας της ελληνικής κρίσης, προέκυψαν ως αντιτιθέμενες οπτικές οι θέσεις Γαλλίας και Γερμανίας σε ό,τι αφορά μία επικείμενη πολιτική ενοποίηση και το ρόλο που θα έχουν τα πλουσιότερα κράτη-μέλη έναντι των λιγότερο πλούσιων. Μια σειρά χωρών, συνεχίζει, όπως η Σλοβακία, η Φινλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, τάχθηκαν με το μέρος της Γερμανίας, ωστόσο η Γαλλία είχε με το μέρος της την Ιταλία και όπως δείχνουν μέχρι στιγμής τα πράγματα, η Γερμανία δεν επιθυμεί να έλθει σε ρήξη με τη Γαλλία.
Στο άρθρο υπογραμμίζεται ότι οι διαιρέσεις που παρατηρούνται στο εσωτερικό της ΕΕ το τελευταίο διάστημα, «απογοητεύουν» εμφανώς τις ΗΠΑ, οι οποίες επιθυμούν και προσδοκούν σε μία ενωμένη Ευρώπη στην αντιπαράθεσή τους με τη Ρωσία, ενώ θέλουν και μία λύση του «ελληνικού έπους» και την αποφυγή του grexit, το οποίο θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τα Βαλκάνια.
Παραπομπές:

Δημοσίευση σχολίου

[blogger]

MKRdezign

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Από το Blogger.
Javascript DisablePlease Enable Javascript To See All Widget