Η εξέλιξη δεν έρχεται ως κεραυνός εν αιθρία. Είναι ένα ακόμη στάδιο ενίσχυσης προηγούμενης συμφωνίας που είχε κλείσει στην προηγούμενη συνάντηση ανώτερων αξιωματούχων της ΕΕ, πέντε δυτικο-βαλκανικών κρατών και του Κοσσυφοπεδίου, στην πρωτεύουσα του προτεκτοράτου, Πρίστινα, στις 25 του περασμένου Μάρτη, της πρότερης, της 23ης Οκτώβρη του 2014, στο Βελιγράδι και της πρώτης του είδους που πραγματοποιήθηκε με επιμονή και παρέμβαση της Γερμανίας στις 28 Αυγούστου 2014 στο Βερολίνο, στο πλαίσιο περαιτέρω «ομαλοποίησης» σχέσεων μεταξύ χωρών που προέκυψαν από τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Η διασύνδεση οδικών, σιδηροδρομικών, ακτοπλοϊκών και αεροπορικών συγκοινωνιών της ευρύτερης περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων με αυτές της ΕΕ καθίσταται πλέον απαραίτητη καθώς πηγάζει, μεταξύ άλλων, και από το γεγονός πως η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των Δυτικών Βαλκανίων αφού από αυτήν περνάνε τα 2/3 του συνολικού εμπορίου της περιοχής. Οι εξαγωγές εμπορευμάτων της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια ως επί το πλείστον συμπεριλαμβάνουν μηχανήματα και εξοπλισμό μεταφορών (26,9%), υλικά και εμπορεύματα απαραίτητα στον τομέα μεταποίησης (22,3%), χημικά (15,2%) και καύσιμα (12,3%).
Ωστόσο, η σχέση αυτή είναι ανισόμετρη, σε βάρος των καπιταλιστικών κρατών των Δυτικών Βαλκανίων και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αφού οι οικονομίες αυτών των κρατών είναι πολλαπλά πιο αδύνατες απ' αυτές των ισχυρών της ΕΕ. Σε εκθέσεις Ευρω-ενωσιακών αξιωματούχων αναφέρεται για παράδειγμα πως το2013 το μερίδιο των εμπορικών εξαγωγών χωρών της περιοχής στην ΕΕ ήταν μόλις 1%, με τη Σερβία να έχει το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής (0,50%), να ακολουθεί η Βοσνία - Ερζεγοβίνη με 0,25% και ηΑλβανία με 0,15%. Αντίθετα, οι εξαγωγές του Κοσσυφοπεδίου και του Μαυροβουνίου στην ΕΕ είναι μηδενικές.
Συμφωνία με γεωπολιτικές σκοπιμότητες
Ειδικότερα, η συμφωνία που ανακοινώθηκε την Τρίτη στις Βρυξέλλες από τους πρωθυπουργούς των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, τον (Γερμανό) επίτροπο Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας και Διεύρυνσης Γιόχαν Χανκαι την (Εσθονή) επίτροπο Μεταφορών Βιολέτα Μπουλκ χαρτογραφεί πλέον με περισσότερες λεπτομέρειες τους υπό κατασκευή νέους «πυρηνικούς» (όπως αποκαλούνται χαρακτηριστικά) οδικούς, σιδηροδρομικούς και ναυτιλιακούς άξονες και τα σημεία με τα οποία θα συνδεθούν με τα νευραλγικά δίκτυα μεταφορών της ευρω-ενωσιακής λυκοσυμμαχίας. Γιατί; Μα, επειδή, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο προ ημερών ανακοινωθέν: «Η βελτίωση της συνδεσιμότητας εντός της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων και αυτών με την ΕΕ είναι παράγοντας-κλειδί για την επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας». Δηλαδή για την ανάπτυξη καπιταλιστικής δράσης και κερδοφορίας. Σε άλλο σημείο υπογραμμίζεται πως οι υπό κατασκευή στρατηγικοί διάδρομοι στις μεταφορές θα ενσωματωθούν μεσοπρόθεσμα «πλήρως με το δίκτυο μεταφορών της ΕΕ». Προφανώς, μεταξύ άλλων, για να εξασφαλιστεί και με αυτόν τον τρόπο η γεωπολιτική και οικονομική ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στην «επιρροή» της ΕΕ, με δεδομένο ότι η περιοχή είναι πεδίο οξύτατων ανταγωνισμών μεταξύ ΕΕ (Γερμανία κυρίως), ΗΠΑ και Ρωσίας.
Εχει αποφασιστεί να χρηματοδοτηθούν από τις Βρυξέλλες συνολικά με ένα δισεκατομμύριο ευρώ τα επόμενα τρία-τέσσερα χρόνια, που είναι από τα λιμνάζοντα κεφάλαια, λόγω της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, που αναζητούν κερδοφόρες επενδύσεις.
Τα συμβεβλημένα κράτη της λεγόμενης διάσκεψης Δυτικών Βαλκανίων έχουν έτσι αναλάβει την υποχρέωση να έχουν διεκπεραιώσει και ολοκληρώσει όλα τα κατασκευαστικά έργα, όλες τις σχετικές επενδύσεις με γνώμονα απαιτητικά τεχνικά κριτήρια των Βρυξελλών ως το 2030. Περίοδο κατά την οποία αναμένεται να έχει προχωρήσει σημαντικά η ενταξιακή διαδικασία κρατών στην ευρω-ενωσιακή λυκοσυμμαχία του κεφαλαίου...
Το υπό κατασκευή δίκτυο...
Μεταξύ άλλων το υπό κατασκευή ή "επέκταση" οδικό δίκτυο μεταφορών στα Δυτικά Βαλκάνια συμπεριλαμβάνει:
-- Το Διάδρομο Vc που θα συνδέσει το Μποσάνσκι Σάμακ της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης με το Μπομπότζ, το Σεράγεβο, το Μόσταρ και την περιοχή Bijaca κοντά στα σύνορα με την Κροατία.
-- Το Διάδρομο VIII (Οκτώ) που θα συνδέει τον άξονα Τίρανα - Ελμπασάν της Αλβανίας με τη Στρούγκα, το Τέτοβο και τα Σκόπια της ΠΓΔΜ, μέχρι την περιοχή Ντέβε Μπαΐρ στα σύνορα με τη Βουλγαρία.
-- Τμήμα του διαδρόμου Χ (Δέκα) που θα συνδέει την περιοχή Μπάτροβτσι στα κροατικά σύνορα με το Βελιγράδι, το Νις της Σερβίας, τα Σκόπια της ΠΓΔΜ και την Μπογκορόντιτσα στα σύνορα με την Ελλάδα.
-- Τμήματα των διαδρόμων Xb, Xc, και των Αξόνων (Routes) 1 έως 7 που θα συνδέουν περιοχές της Σερβίας με μεθοριακές περιοχές της Ουγγαρίας, περιοχές του Μαυροβουνίου με το Φιέρ, το Δυρράχιο και το Τεπελένι της Αλβανίας, περιοχές της Σερβίας με το Κοσσυφοπέδιο και την Αλβανία.
Η επέκταση των στρατηγικών διαδρόμων στα σιδηροδρομικά δίκτυα της περιοχής επιδιώκει επίσης, ανάλογα, τη διασύνδεση σημαντικών περιοχών μεταξύ κρατών των Δυτικών Βαλκανίων με σιδηροδρομικούς άξονες της ΕΕ από Σερβία ως τα σύνορα με Ουγγαρία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, ΠΓΔΜ, Μαυροβούνιο, Κοσσυφοπέδιο, Αλβανία ως τα σύνορα με Ελλάδα.
Η επέκταση των υδάτινων «δικτύων» και η σύνδεσή τους με αυτά της ΕΕ ομοίως συμπεριλαμβάνει τον ακτοπλοϊκό Διάδρομο VII στο Δούναβη, στους ποταμούς Σάβα και Τίσα, έργα στα θαλάσσια λιμάνια του Δυρραχίου (Αλβανία) και του Μπαρ (Μαυροβούνιο). Τέλος, το δυτικο-βαλκανικό δίκτυο διευρύνεται και με τον εκσυγχρονισμό και τη διασύνδεση αεροδρομίων σε Τίρανα, Σεράγεβο, Πρίστινα, Ποντγκόριτσα, Σκόπια και Βελιγράδι.
Μποναμάς για τις κατασκευαστικές
Η συγχρηματοδότηση των έργων από την ΕΕ και τις κυβερνήσεις Σερβίας, ΠΓΔΜ, Μαυροβουνίου, Αλβανίας, Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και Κοσσυφοπεδίου θα είναι ασφαλώς ένας νέος μποναμάς για τους κατασκευαστικούς ομίλους τεράστιων ευρωπαϊκών εταιρειών, μεταξύ των οποίων αναμένεται να είναι και ελληνικές που τα τελευταία χρόνια είναι ιδιαίτερα δραστήριες στη διεκδίκηση ενός γενναίου μεριδίου από την πίτα νέων αυτοκινητοδρόμων στα Βαλκάνια. Για παράδειγμα, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιοποιεί ο «ΑΚΤΩΡ» στην ιστοσελίδα του, συμμετέχει τα τελευταία χρόνια στην κατασκευή του οδικού άξονα Τιράνων - Ελμπασάν στην Αλβανία, στο σερβικό τομέα «Crvena Reka» που αποτελεί τμήμα του μεγάλου ευρωπαϊκού διαδρόμου Χ, στη νέα οδική αρτηρία Βουκουρεστίου στη Ρουμανία, στον άξονα Demir - Kapija - Smokvica που αποτελεί και αυτός τμήμα του ευρωπαϊκού διαδρόμου Χ στην ΠΓΔΜ και τον αυτοκινητόδρομο Trekia - Bourgas στη Βουλγαρία.
Από τον κατασκευαστικό οργασμό υποδομών στις μεταφορές επωφελούνται πολλοί άλλοι όμιλοι και μονοπώλια από την ΕΕ, έμμεσα και άμεσα, αφού, έτσι και αλλιώς, ό,τι σχεδιάζεται και πραγματοποιείται στην ευρύτερη περιοχή έχει ως γνώμονα τα συμφέροντα του ευρωενωσιακού κεφαλαίου, σε μία περίοδο επικίνδυνα οξυμένου ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού. Είναι επομένως βέβαιο πως οι λαοί δεν έχουν να κερδίσουν τίποτε από τα νέα έργα υποδομής στην περιοχή, αφού αυτοί, πάλι, θα κληθούν να πληρώσουν το «μάρμαρο» είτε με τη φθηνή εργασία τους, είτε με την περαιτέρω αφαίμαξη των εισοδημάτων τους για χάρη της καπιταλιστικής «ανάπτυξης»...
Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Δημοσίευση σχολίου