Επισημάνσεις για την παρέμβασή μας στα Οργανα Διοίκησης πανεπιστημίων και ΤΕΙ

Με το γνωστό πλέον ως νόμο - πλαίσιο, δηλαδή το νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 2011, με τη στήριξη των ΝΔ και ΛΑ.Ο.Σ., θεσμοθετήθηκαν τα Συμβούλια Ιδρύματος και τα ενιαία ψηφοδέλτια στις εκλογές φοιτητών, σπουδαστών και εργαζομένων για την ανάδειξη των διοικητικών οργάνων των ΑΕΙ. Η θεσμοθέτηση των Συμβουλίων σηματοδότησε - και με τη βούλα του νόμου - την είσοδο των εκπροσώπων των επιχειρήσεων στη διοίκηση των Ιδρυμάτων. Ταυτόχρονα, επιχειρήθηκε μια ωμή παρέμβαση, ένα σημαντικό χτύπημα στην ίδια την προσπάθεια οργάνωσης του φοιτητικού κινήματος, των δομών οργάνωσης και πάλης του.

Ο χαρακτήρας των Οργάνων Διοίκησης

Με άξονα αυτές τις εξελίξεις, σωστά οι δυνάμεις της ΔΗΠΑΚ και του ΜΑΣ, του ΠΑΜΕ Εργαζομένων σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ, είχαν αποφασίσει να μη συμμετέχουν στις εκλογές των Οργάνων Διοίκησης, να μπλοκάρουν με δυναμικές και μαζικές κινητοποιήσεις τις εκλογές για τα Συμβούλια Ιδρύματος. Είχαμε επισημάνει, μάλιστα, τότε ότι ακόμα και η ηλεκτρονική ψηφοφορία που είχε θεσμοθετηθεί ως δήθεν ένα τεχνικό μέσο διευκόλυνσης των εκλογών για Συμβούλια Ιδρύματος, πρυτάνεις, κοσμήτορες και προέδρους, ήταν μια πολύ αντιδραστική εξέλιξη. Κι αυτό γιατί, μέσα στη γενικότερη κατάσταση και τους αρνητικούς συσχετισμούς στους πανεπιστημιακούς δασκάλους,αντικειμενικά αποδυναμώνει τη συνδικαλιστική πάλη, την πολιτικοποίηση στην κατεύθυνση των ριζοσπαστικών διεκδικήσεων.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις εξελίξεις, εκτιμήσαμε και εκτιμούμε ότι τα Οργανα Διοίκησης των ΑΕΙ δεν είναι απλά σήμερα φορείς υλοποίησης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Παίζουν πιο ουσιαστικά ρόλο συνδιαμόρφωσης της αντιεκπαιδευτικής - αντιλαϊκής πολιτικής, ενώ, ιδιαίτερα στο επίπεδο των πρυτανικών αρχών, τα περιθώρια να παρεκκλίνουν από τη στρατηγική του κεφαλαίου για τα ΑΕΙ είναι μηδαμινά. Ταυτόχρονα, σήμερα, ακόμα και Οργανα Διοίκησης όπως η Σύγκλητος ή η Συνέλευση του ΤΕΙ, αλλά ακόμα και η Συνέλευση του Τμήματος, δεδομένης και της τραγικής υποχρηματοδότησης, όλο και περισσότερο στοιχίζουν τις αποφάσεις τους στις στοχεύσεις των μονοπωλιακών ομίλων για τα Ανώτατα Ιδρύματα, μπαίνουν στη λογική - δεδομένων πάντα των συσχετισμών σε αυτά τα Οργανα - να ενισχύσουν την επιχειρηματική δράση των Ιδρυμάτων και Τμημάτων σε επίπεδο λειτουργίας, περιεχομένου σπουδών, έρευνας. Δεν είναι, άλλωστε, λίγες οι περιπτώσεις που Σύγκλητοι και Συνελεύσεις Τμημάτων εμφανίζονται «βασιλικότεροι του βασιλέως» στο κυνήγι χορηγών, προγραμμάτων με επιχειρήσεις, στην προσέλκυση των μαγαζιών της αγοράς μέσα στα Ιδρύματα. Επιπλέον και σε αυτά τα Οργανα η εκπροσώπηση των φοιτητών προβλέπεται μέσα από ξεχωριστές εκλογές, με ενιαία ψηφοδέλτια, εμφανίζοντας έτσι το φοιτητικό κίνημα σαν δήθεν ενιαίο, σαν να μην εξελίσσεται και μέσα σε αυτό διαπάλη, τόσο για το χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, όσο και συνολικά για το χαρακτήρα της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Τελευταία, έχουν γενικευτεί σε επίπεδο Τμήματος και κάποια νέα όργανα, όπως οι Επιτροπές Προγραμμάτων Σπουδών. Σε αυτές τις Επιτροπές συζητιέται το πλαίσιο της αλλαγής του περιεχομένου σπουδών ανά επιστημονικό αντικείμενο, στην κατεύθυνση της πιο οργανικής προσαρμογής του στα κελεύσματα των μεγάλων επιχειρήσεων κάθε κλάδου.

Πλευρές της παρέμβασής μας μέχρι σήμερα

Η παρέμβαση των φοιτητών και σπουδαστών στα παραπάνω όργανα δεν παρουσιάζει ενιαία εικόνα. Γενικά, φαίνεται ότι σε επίπεδο προπτυχιακών σπουδών, η παρέμβαση του ΜΑΣ και η αποκάλυψη του ρόλου των Συμβουλίων Ιδρύματος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απονομιμοποίηση αυτών των οργάνων στην πλειοψηφία των φοιτητών. Αυτή, άλλωστε, εκφράστηκε και με την αποχή και τη μη διεξαγωγή, στην ουσία, φοιτητικών εκλογών για την αντιπροσώπευση στα διοικητικά όργανα. Χειρότερη, ωστόσο, είναι η εικόνα σε επίπεδο μεταπτυχιακών και υποψήφιων διδακτόρων, που αντίστοιχα, βάσει του νόμου - πλαισίου, συμμετέχουν με έναν εκπρόσωπό τους από ενιαία ψηφοδέλτια. Στους χώρους αυτούς, ο πολύ μικρός βαθμός οργάνωσης, η απουσία συλλόγων, οι πολύ αρνητικοί συσχετισμοί, αλλά και η εξάρτηση των υποψήφιων διδακτόρων από προγράμματα και καθηγητές δυσχεραίνει την προώθηση της δικής μας αντίληψης, της τακτικής μας όσον αφορά στα Οργανα Διοίκησης των ΑΕΙ.

Οι μαζικές φοιτητικές κινητοποιήσεις του προηγούμενου διαστήματος στα Συμβούλια Ιδρύματος, σε πρυτανείες, κοσμητείες και προέδρους, στη Σύγκλητο, για τα ζητήματα της μέριμνας, του κόστους σπουδών, παγίωσαν μια κατάσταση κατά την οποία στις συνεδριάσεις των παραπάνω οργάνων απαγορεύεται, στην ουσία, η παρουσία των φοιτητών. Οι φοιτητές και σπουδαστές αποκλείονται τόσο από την ενημέρωση όσο και από την κατάθεση των αποφάσεων Φοιτητικών Συλλόγων, πετιούνται κυριολεκτικά έξω οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι των φοιτητών, ακόμα περισσότερο οι Επιτροπές Αγώνα, που διαδηλώνουν όταν υπάρχει κάποια αντιδραστική εξέλιξη.

Το φοιτητικό κίνημα να επιβάλει την παρουσία του!

Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί έτσι. Η ανάγκη παρακολούθησης των Οργάνων Διοίκησης και της συζήτησης που διεξάγεται σε αυτά, είναι σημαντική για το Κόμμα μας. Σχετίζεται με τους άξονες που έχουμε βάλει για την παρέμβασή μας πάνω στο περιεχόμενο και στα γενικότερα ζητήματα σπουδών σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ, με την καλύτερη παρακολούθηση των πλευρών των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στα ΑΕΙ και, από αυτή τη σκοπιά, της καλύτερης ανάδειξης και γείωσης της πρότασής μας για την Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση.

Οι φοιτητές και σπουδαστές πρέπει, μέσα από τις συλλογικές διαδικασίες και με όρους κινήματος, να επιβάλουν την παρουσία τους στα Οργανα Διοίκησης. Με αποφάσεις συλλόγων, να απαιτήσουμε τα Διοικητικά Συμβούλια να ενημερώνονται εγκαίρως για τις συνεδριάσεις και την ημερήσια διάταξη όλων των διοικητικών οργάνων των Ιδρυμάτων και Τμημάτων και να καλούνται οι εκπρόσωποί τους σε επίπεδο Τμήματος. Απαιτούμε να κοινοποιείται στις παρατάξεις η ημερήσια διάταξη των συνεδριάσεων κοσμητειών, πρυτανειών και Συγκλήτου, όπως επίσης και τα πρακτικά τους.

Θέματα που αφορούν προϋπολογισμούς, ζητήματα φοιτητικής μέριμνας, αλλά και αλλαγές, για παράδειγμα, σε περιεχόμενα και τίτλους σπουδών, δεν μπορούν να συζητούνται κεκλεισμένων των θυρών. Οι δυνάμεις της ΚΝΕ μέσα σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ, τα μέλη των Επιτροπών Αγώνα του ΜΑΣ οφείλουν να ενημερώνουν τους φοιτητές και σπουδαστές για τη θεματολογία και τις τοποθετήσεις των μελών των διοικητικών οργάνων, τις θέσεις που παίρνουν και οι άλλες φοιτητικές παρατάξεις γύρω από αυτά τα ζητήματα.

Αμεσα και αποφασιστικά πρέπει να αναδεικνύουμε και τις αποφάσεις των Συμβουλίων Ιδρυμάτων, παρ' όλο που αυτές γίνονται ακόμα πιο «μυστικά», μέσω ακόμα τηλεφωνημάτων ή ...skype, στοιχείο που απορρέει άλλωστε από την πλήρη σύμπνοια των μελών τους στην προώθηση της ευρωενωσιακής στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Παρεμπιπτόντως, να θυμίσουμε εδώ ότι υπάρχουν μέλη των Συμβουλίων Ιδρυμάτων που είναι ταυτόχρονα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Ν. Θεοτοκάς στο Πάντειο, ο οποίος υπήρξε συνυποψήφιος για το Συμβούλιο Ιδρύματος του Παντείου σε «σχήμα» με τη σημερινή υφυπουργό Παιδείας, Σία Αναγνωστοπούλου και ένα ακόμα μέλος του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτά, για να μην ξεχνάμε τις «μάχες των μαχών» που έδωσε η σημερινή κυβέρνηση ενάντια δήθεν στα Συμβούλια Ιδρύματος, που και σήμερα αναγάγει σε έμβλημα του κυβερνητικού πλέον έργου για το αποκαλούμενο «δημοκρατικό πανεπιστήμιο».

Το Κόμμα μας, προφανώς, δεν τίθεται από θέμα αρχής απέναντι στα Οργανα Διοίκησης των ΑΕΙ. Είναι στην προγραμματική μας αντίληψη ότι το Πανεπιστήμιο, στα πλαίσια της Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, θα έχει διοίκηση, θα έχει όργανα σε διάφορα επίπεδα. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η πραγματική δημοκρατία, η δημοκρατική λειτουργία αυτών των οργάνων, με την ουσιαστική και δημιουργική συμβολή των φοιτητών, μπορεί να έρθει μόνο με την οριστική εξάλειψη των μονοπωλίων μέσα και έξω από τα ΑΕΙ. Με τη σύνδεση των οργάνων αυτών με τις δομές άσκησης της εργατικής εξουσίας, η οποία - σε συνθήκες κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και κεντρικού σχεδιασμού - θα εξασφαλίζει ότι τα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα θα διαχέονται με στόχο την ικανοποίηση των σύγχρονων και συνεχώς εξελισσόμενων κοινωνικών αναγκών.