Στις 8 του περασμένου Μάη, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, συνάντησε στο προεδρικό μέγαρο τον επικεφαλής για τις περιοχές Ευρώπης και Αφρικής του αμερικανικού κολοσσού «Halliburton» (Χαλιμπάρτον), Μαρκ Ρίτσαρντ, καθώς η εταιρεία ανακοίνωσε ότι μεταφέρει στην Κύπρο την έδρα των δραστηριοτήτων της στη συγκεκριμένη περιφέρεια. Αμέσως μετά, ο Ρίτσαρντ δήλωσε: «Ελπίζω ότι είναι η αρχή για τον ερχομό πολλών, πολλών καλών χρόνων».
Την είδηση της μεταφοράς της έδρας στην Κύπρο ακολούθησαν διάφορα σχόλια σε ιστοσελίδες που ασχολούνται με τις επενδύσεις στην Ενέργεια, τα οποία κυμαίνονταν στο εξής πλαίσιο: «Ειδικοί από τον κλάδο της Ενέργειας σημειώνουν τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας και του διαλόγου για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με στόχο την πλήρη εκμετάλλευση των προοπτικών μετατροπής της σε βασικό ενεργειακό παίκτη. Ωστόσο, γεωπολιτικά εμπόδια - όπως η διαμάχη που εκκρεμεί για τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου και η διαίρεση στην Κύπρο - θα χρειαστεί πρώτα να λυθούν».
Βεβαίως, η μεταφορά της έδρας μιας εταιρείας δεν είναι παρά μια πληροφορία τεχνικού περιεχομένου, θα μπορούσε να πει κάποιος. Ωστόσο, η επιλογή της «Χαλιμπάρτον» (ενός από τα ισχυρότερα μονοπώλια στον τομέα της παροχής τεχνικών υπηρεσιών και προϊόντων για την παραγωγή και εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου) να «εγκατασταθεί» στην Κύπρο, η οποία εκτός από διαπιστωμένο (πλέον) μεγάλο φυσικό πλούτο έχει και κρίσιμη γεωστρατηγική σημασία, έχει τη δική της συμβολική διάσταση, σε μια περίοδο, μάλιστα, που η επανέναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό δημιουργεί διαρκώς πολλά «σενάρια» για τις «ισορροπίες».
Επιπλέον, το αυξανόμενο ενδιαφέρον πολλών μονοπωλίων για την Κύπρο ήρθε πρόσφατα στο προσκήνιο και με την ανακοίνωση της αμερικανικής «Noble Energy» (Νομπλ Ενερτζι) και της ισραηλινής «Delek» (Ντέλεκ) για την εμπορευσιμότητα του κοιτάσματος «Αφροδίτη» στην κυπριακή ΑΟΖ, επιβεβαιώνοντας (κατά τους δικούς τους ισχυρισμούς) ότι η έναρξη γεωτρήσεων στην περιοχή εκτιμάται ότι θα αποδώσει κέρδη. Μάλιστα, η «Ντέλεκ» ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για να αποκτήσει το 19,9% της «Νομπλ». Σήμερα, η πρώτη ελέγχει το 30% του κοιτάσματος και η δεύτερη το υπόλοιπο 70%.
Ολα τα παραπάνω είναι ενδεικτικά, ίσως όχι τόσο για την αξία των ίδιων των κυπριακών υδρογονανθράκων (τα ισραηλινά «Λεβιάθαν» και «Ταμάρ» προκαλούν πολλαπλώς τη ...«συγκίνηση» των μονοπωλίων), όσο για το ρόλο που η Κύπρος καλείται να αναλάβει ως σημαντικό πέρασμα μιας περιοχής που αποκτά αναβαθμισμένη θέση στα σχέδια όλο και περισσότερων μονοπωλίων, κατ' επέκταση στους ανταγωνισμούς όλο και περισσότερων ιμπεριαλιστικών κέντρων.
Το ταξίδι στο Ισραήλ
Στις αρχές της περασμένης βδομάδας, ήρθε αυτή τη φορά η επίσημη επίσκεψη του Κύπριου Προέδρου στο Ισραήλ να επιβεβαιώσει ότι βαθαίνει η «ανάμειξη» της Κύπρου στους σχεδιασμούς όλο και περισσότερων ιμπεριαλιστικών κέντρων, εμπλέκοντας το λαό της σε αυξανόμενους κινδύνους. Γιατί, αυτό συμβαίνει όταν η Λευκωσία επιλέγει σύσφιξη των σχέσεών της με μια δύναμη που συνεχίζει σχεδιασμένα το αιματοκύλισμα του Παλαιστινιακού λαού, πρωτοστατεί στις ευρύτερες «κόντρες» της περιοχής, είναι από τους στενότερους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή. Ολο νόημα, ο μεν Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχουδήλωσε ότι υπάρχει αμοιβαίο ενδιαφέρον για βελτίωση της «ασφάλειας» και την αντιμετώπιση της «τρομοκρατίας» στην περιοχή (σ.σ. «τρομοκράτες» το Ισραήλ θεωρεί και τους Παλαιστίνιους αγωνιστές), ο δε Πρόεδρος της χώρας, Ρέουβεν Ρίβλιν, επισήμανε ότι με τις «προκλήσεις» που διαμορφώνονται στο εσωτερικό αλλά και το εξωτερικό, «υπάρχουν και ευκαιρίες για διαμόρφωση νέων συμμαχιών, όπου κοινές αξίες και ενδιαφέροντα αντικαθιστούν παλαιότερους φόβους και διενέξεις». Ενώ και ο Ν. Αναστασιάδης μίλησε για επαφές «υπό το φως του κοινού μας στόχου να συμβάλουμε ως αξιόπιστος παράγοντας στη σταθερότητα καθολικά στην περιοχή». Καθόλου τυχαία, Ισραηλινοί αξιωματούχοι υπογράμμιζαν ότι ήταν η πρώτη επίσκεψη ξένου ηγέτη μετά την ορκωμοσία της νέας ισραηλινής κυβέρνησης, ενώ εφημερίδες μεγάλης εμβέλειας όπως η «Χααρέτζ» επισήμαιναν ότι «η επίσκεψη του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη θα έπρεπε να θυμίσει στους Ισραηλινούς ότι μπορούν ακόμα να βρεθούν σύμμαχοι, ακόμα και στη Μέση Ανατολή. Ενας από αυτούς βρίσκεται μόλις 200 χιλιόμετρα από τις παραλίες της Χάιφα».
Την ίδια στιγμή, ενδεικτικές της προθυμίας της Λευκωσίας να «εμπλέξει» τον κυπριακό λαό βαθιά στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, είναι και οι επανειλημμένες (τις τελευταίες μέρες) επαφές του Αναστασιάδη με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, μεταφέροντας - σύμφωνα με δημοσιεύματα - και μηνύματα της ισραηλινής ηγεσίας ως προς το Παλαιστινιακό. Αντίστοιχα, ξεχώρισε και η πληροφορία ότι η κυπριακή κυβέρνηση εμφανίζεται έτοιμη να μεσολαβήσει, ώστε ο Νετανιάχου να συμμετάσχει σε Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, προκειμένου να εισακουστεί η άποψη του Τελ Αβίβ για το Μεσανατολικό ζήτημα...
Στα σχετικά ρεπορτάζ, κυριάρχησε η απόφαση των δύο πλευρών να αναβαθμίσουν σε «στρατηγικού χαρακτήρα» τη συνεργασία τους στην Ενέργεια, που προς το παρόν επικεντρώνεται σε σχέδια συνεκμετάλλευσης υδρογονανθράκων και τα σχέδια για την κατασκευή δικτύου ηλεκτροδότησης, που θα συνδέει Ισραήλ - Κύπρο - Ελλάδα μ' ένα τεράστιο υποθαλάσσιο καλωδιακό δίκτυο, με στόχο τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι την Ευρώπη. Το υπό μελέτη ακόμα σχέδιο έχει, μάλιστα, αποκτήσει και όνομα (EuroAsia Interconnector), ενώ το 2012, υπογράφτηκε στα Ιεροσόλυμα «μνημόνιο κατανόησης» για τη διεξαγωγή οικονομικο-τεχνικής μελέτης (που ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί). Να σημειωθεί ότι στην ομώνυμη κοινοπραξία που έχει ιδρυθεί, συμμετέχουν η «DEH Quantum Energy» (στην οποία με τη σειρά τους συμμετέχουν η ελληνική ΔΕΗ, η κυπριακή «Quantum Energy» και ο όμιλος της Τράπεζας Κύπρου) και ο ισραηλινός όμιλος «Israel Electric». Εφόσον το έργο ξεκινήσει και ολοκληρωθεί, πολλοί ισχυρίζονται ότι θα πρόκειται για το μεγαλύτερο που έχει γίνει ποτέ στο είδος του.
Εκτός από την Ενέργεια, Τελ Αβίβ και Λευκωσία συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στους τομείς του τουρισμού, όπως και των μεταφορών, εξετάζοντας το ενδεχόμενο θαλάσσιας σύνδεσης των δύο χωρών, αλλά και άλλων στην περιοχή.
«Δεν είναι κυρίως πρόβλημα εισβολής και κατοχής... »
Καθόλου τυχαίες οι πρόσφατες δηλώσεις του Αμερικανού πρέσβη
Και ενώ πολλαπλασιάζονται διαρκώς οι επαφές για επενδυτικές συνεργασίες και οι αναφορές στη σημασία που έχει η Ανατολική Μεσόγειος αλλά και ειδικότερα η Κύπρος για τη «σταθερότητα» στην περιοχή, εμφανίζονται και δηλώσεις, όπως αυτές που έκανε στα τέλη του Μάη ο απερχόμενος Αμερικανός πρέσβης στη Λευκωσία,Τζον Κόνινγκ, υποστηρίζοντας ευθαρσώς ότι δε θεωρεί πως «το Κυπριακό ζήτημα είναι κατά κύριο λόγο ένα πρόβλημα εισβολής και κατοχής... Η ουσία του Κυπριακού δεν είναι η παρουσία σαράντα χιλιάδων Τούρκων στρατιωτών».
Μάλιστα, για τις δηλώσεις του, υπήρξαν στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης που του πρόσφεραν κάλυψη, όπως η βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αμάντα Σλόατ, που υποστήριξε ότι «παρερμηνεύτηκαν». Η ίδια βρέθηκε στα τέλη της βδομάδας στην Κύπρο επιλέγοντας να συναντήσει πρώτα τον ηγέτη του ψευδοκράτους και μετά τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, συζητώντας τις εξελίξεις στο Κυπριακό αλλά και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κύπρος στη «σταθερότητα» της περιοχής.
Δηλώσεις σαν κι αυτές του Κόνινγκ - όσο κι αν σήμερα σοκάρουν ορισμένους - συμβάλλουν να συνεχίζεται ένα ανεπαίσθητο «μασάζ» στην κοινή γνώμη. Σιγά σιγά να κατοχυρώνεται ως ακόμα «μία άποψη» το ότι ο τερματισμός της στρατιωτικής εισβολής και κατοχής στην Κύπρο δεν είναι αυτό που πρέπει να «κυριαρχεί» στις δικοινοτικές διαπραγματεύσεις.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και παρεμβάσεις σαν κι αυτές που έχει κάνει ο ίδιος ο ειδικός σύμβουλος του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Εσπαν Μπαρθ Αϊντε, επισημαίνοντας ότι πρέπει να διαχωρίζουμε τις «ιστορικές πραγματικότητες» από το στόχο για την «επίτευξη μιας συνολικής λύσης»...
Μέσα σε τέτοια δεδομένα θα συνεχιστούν το επόμενο διάστημα - εντατικά όπως όλα δείχνουν - οι διαπραγματεύσεις του Κύπριου Προέδρου, Νίκου Αναστασιάδη, και του ηγέτη του ψευδοκράτους, Μουσταφά Ακιντζί. Μαζί θα συνεχιστούν και οι προσπάθειες των αστικών επιτελείων και ΜΜΕ να πείσουν το λαό της Κύπρου και όλης της περιοχής πως είναι δυνατόν οι ιμπεριαλιστές και οι υπηρέτες τους να γίνουν εγγυητές της ειρήνης.
Η αλήθεια είναι ότι ο λαός πρέπει να κρατά - τουλάχιστον - «μικρό καλάθι». Η «ενεργότερη ανάμειξη» που ζητά από ιμπεριαλιστικά κέντρα (ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία κ.ά.) και η κυπριακή κυβέρνηση προμηνύει ανοιχτά όξυνση και των ανταγωνισμών και των παζαριών, που ανεξάρτητα από το αν θα καταλήξουν σε κάποιου είδους συμβιβασμό, ο λαός θα μετρήσει νέα προβλήματα. Και οι «συνταγές» συνεργασίας κατά των λαϊκών αναγκών μοιάζουν ανεξάντλητες. Για παράδειγμα, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερντογάν, είπε σε πρόσφατο ενεργειακό συνέδριο στην Κωνσταντινούπολη ότι στην περίπτωση της Κύπρου θα μπορούσε να εφαρμοστεί το «μοντέλο» που εφαρμόζεται στο Ιράκ, αναφερόμενος στις εξαγωγές πετρελαίου που πέρυσι ξεκίνησε η αυτόνομη κουρδική κυβέρνηση στο βόρειο Ιράκ (παρά την έντονη δυσαρέσκεια της κεντρικής ιρακινής κυβέρνησης) μέσω Τουρκίας. «Εναλλακτικές» λοιπόν υπάρχουν πολλές και δεν αποκλείεται να βρεθούν κι άλλες. Μόνο που κοινή συνισταμένη όλων αυτών είναι η συντριβή των λαϊκών δικαιωμάτων και αναγκών.
Δημοσίευση σχολίου