Στο λαό και πάλι τα «σπασμένα» από την κρίση του κεφαλαίου

Οι εκτιμήσεις για νέα ύφεση και για πρωτογενές έλλειμμα ανεβάζουν τον αντιλαϊκό λογαριασμό του τρίτου μνημονίου

Το παραπέρα ανέβασμα του αντιλαϊκού πήχη του τρίτου μνημονίου επιβεβαιώνουν τα παζάρια που ξεκίνησαν και επισήμως την περασμένη βδομάδα στην Αθήνα ανάμεσα στη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και τα κλιμάκια των ιμπεριαλιστικών οργανισμών, με στόχο την τελική διαμόρφωση του νέου μνημονίου και της νέας 3ετούς δανειακής σύμβασης με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και το ΔΝΤ.

Στο φόντο των εκτιμήσεων για νέα κατρακύλα του ΑΕΠ, καθώς και για εμφάνιση πρωτογενούς ελλείμματος το 2015, είναι δεδομένο ότι τα «σπασμένα» της κρίσης του εγχώριου κεφαλαίου, καθώς και των «διεθνών υποχρεώσεών» του, θα πληρώσει για μια ακόμα φορά ο λαός, με το αστικό κράτος μάλιστα να διαθέτει πλέον και ενισχυμένα εργαλεία σε αυτήν την κατεύθυνση, όπως το περιβόητο «Δημοσιονομικό Συμβούλιο» και το μηχανισμό αυτόματης περικοπής δαπανών σε περίπτωση αποκλίσεων από τους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν τεθεί.

«Εχουν αλλάξει οι οικονομικές συνθήκες...»

Τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν τόσο στη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, στις επαφές που πραγματοποιήθηκαν στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, την Τράπεζα της Ελλάδας, σε υπουργεία και άλλες κρατικές υπηρεσίες με τα «τεχνικά κλιμάκια» των ΕΕ - ΕΚΤ - ESM - ΔΝΤ, όσο και προχθές Παρασκευή κατά την πρώτη... «συνάντηση γνωριμίας», διάρκειας 5 ωρών, ανάμεσα στους υπουργούς Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτο και Οικονομίας Γ. Σταθάκη και τους επικεφαλής των αντιπροσωπειών των τεσσάρων «θεσμών», Ντ. Κοστέλο (Κομισιόν), Ρ. Ρέφερ (ΕΚΤ), Ν. Τζιαμαρόλι (ESM) και Ντέλια Βελκουλέσκου (ΔΝΤ).

Σε δήλωσή του, μετά την ολοκλήρωση της εν λόγω συνάντησης, ο Ευ. Τσακαλώτος ανέφερε ότι δόθηκε «μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα που δεν είχαν ήδη συζητηθεί, που είναι κάπως καινούργια, γιατί έχουν αλλάξει οι οικονομικές συνθήκες». Πρόκειται για μια αναφορά που παραπέμπει απευθείας στην Απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης για την Ελλάδα στις 12 Ιούλη, στην οποία υπογραμμιζόταν ότι «η ελληνική πρόταση μεταρρυθμιστικών μέτρων πρέπει να ενισχυθεί σε σημαντικό βαθμό ώστε να ληφθεί υπόψη η σοβαρή επιδείνωση της οικονομικής και δημοσιονομικής θέσης της χώρας το τελευταίο έτος».

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τα δημοσιονομικά και μακροοικονομικά μεγέθη, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ύφεση πάνω από 3% και πρωτογενές έλλειμμα γύρω στο 1% το 2015. Στη βάση αυτών των εκτιμήσεων, αυξάνονται οι «χρηματοδοτικές ανάγκες», γεγονός που πιθανότατα θα οδηγήσει σε ανέβασμα του ύψους και του νέου τριετούς δανείου από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, σε μεγέθη μεγαλύτερα από τα 86 δισ. ευρώ. Εξέλιξη που, όπως είναι προφανές, ανεβάζει με τη σειρά της ακόμα περισσότερο τον πήχη των αντιλαϊκών μέτρων και αναδιαρθρώσεων του νέου μνημονίου...

Η ίδια η απόσταση από το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1% που είχαν συμφωνήσει κυβέρνηση και ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί για το 2015, είναι περίπου 3,6 δισ. ευρώ, γεγονός που επίσης παραπέμπει σε πρόσθετα αντιλαϊκά μέτρα - ανεξάρτητα από το αν αυτά θα αφορούν στο 2015 ή στο 2016, όπως λέγεται από διάφορες πλευρές- πέρα από αυτά που ήδη προβλέπονται στις αντιλαϊκές προτάσεις που έχει καταθέσει η συγκυβέρνηση και στην Απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης.

Πόσο μάλλον που η κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη δέσμευσή της για νέα «απογείωση» των ματωμένων πρωτογενών πλεονασμάτων σε πάνω από 3% το 2018: Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ευ. Τσακαλώτος, στη συνάντηση με τους εκπροσώπους των ιμπεριαλιστικών οργανισμών συζητήθηκε «πώς θα αντιμετωπιστεί η δέσμευσή μας να φτάσουμε σε πλεόνασμα 3,5% το 2018»...

Τα «σπασμένα», άλλωστε, θα φορτωθούν στις πλάτες του λαού και για το ζήτημα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, όποιο από τα εξεταζόμενα σενάρια κι αν προχωρήσει τελικά.

Στόχος της συγκυβέρνησης και της εγχώριας αστικής τάξης είναι η ανακεφαλαιοποίηση να προχωρήσει μέχρι το τέλος του 2015, δηλαδή πριν το Γενάρη του 2016 οπότε και ενεργοποιείται η σχετική οδηγία της ΕΕ για την «εξυγίανση» των τραπεζών με «ίδια μέσα» (bail in), δηλαδή, μεταξύ άλλων, με «κούρεμα» καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ.

Σε αυτό το πλαίσιο, ως πιθανότερα σενάρια αναφέρονται η ανακεφαλαιοποίηση μέσω ενός ταμείου διάσωσης, όπως έγινε το 2012, με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSM), οπότε το σύνολο των ποσών της ανακεφαλαιοποίησης θα περάσει στο κρατικό χρέος, είτε απευθείας από τον ESM, ο κανονισμός του οποίου όμως προβλέπει «κούρεμα» 8% σε καταθέσεις πάνω από 100.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων και των καταθέσεων ασφαλιστικών ταμείων, ΟΤΑ κ.τ.λ.

Οι «εκκρεμότητες» και οι δεσμεύσεις

Παράλληλα με τον προσδιορισμό των δημοσιονομικών και μακροοικονομικών μεγεθών, στο αντιλαϊκό τραπέζι των συζητήσεων με τα κλιμάκια των ιμπεριαλιστικών οργανισμών όλη την περασμένη εβδομάδα, βρέθηκε τόσο το σύνολο των αντιλαϊκών δεσμεύσεων της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ στα πλαίσια του αιτήματός της για το νέο 3ετές δάνειο, όσο και όλοι οι «τομείς» στους οποίους η Απόφαση της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης υπογραμμίζει ότι πρέπει να υπάρξει «σημαντική ενίσχυση» στις αντιλαϊκές προτάσεις της συγκυβέρνησης.

Σε αυτά τα πλαίσια, όπως επιβεβαίωναν και κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών, λειτούργησαν παράλληλα αρκετές «ομάδες εργασίας», με αντικείμενο το συνταξιοδοτικό, τα εργασιακά, τις αγορές προϊόντων, τα ενεργειακά κ.ά.

Χαρακτηριστικά, στις «εκκρεμότητες» εντάσσονται, μεταξύ άλλων, οι δεσμεύσεις της συγκυβέρνησης για πλήρη κατάργηση του ΕΚΑΣ έως το 2019, σταδιακή αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 για όλους έως το 2022, αύξηση του «πέναλτι» για «πρόωρες» συνταξιοδοτήσεις κατά 10% το χρόνο, εφαρμογή της «ρήτρας μηδενικού ελλείμματος» στις επικουρικές συντάξεις ή «ισοδύναμου» μέτρου, απογείωση της φορολογίας των αγροτών στο 26%, κατάργηση του μειωμένου συντελεστή στο αγροτικό πετρέλαιο, κλιμάκωση των ιδιωτικοποιήσεων κ.ά.

Αντίστοιχα, με βάση την Απόφαση της 12ης Ιούλη η συγκυβέρνηση έχει δεσμευτεί, ανάμεσα σε άλλα, για επιπλέον «φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις στο Ασφαλιστικό» και στην «αγορά προϊόντων» με βάση όλες τις αντιλαϊκές συστάσεις που περιλαμβάνονται στις «εργαλειοθήκες» του ΟΟΣΑ,«αυστηρή επανεξέταση και εκσυγχρονισμό» των συλλογικών διαπραγματεύσεων, των εργατικών κινητοποιήσεων και των ομαδικών απολύσεων, σύμφωνα με τις περιβόητες «βέλτιστες πρακτικές» της ΕΕ.

Περί χρονοδιαγράμματος...

Από την πλευρά της, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, επιχειρώντας να «θολώσει τα νερά» σε ό,τι αφορά όλες τις παραπάνω αντιλαϊκές δεσμεύσεις που έχει ήδη αναλάβει και υπογράψει, αλλά και προσπαθώντας να εξασφαλίσει ένα «διαχειρίσιμο» χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή τους, συντηρεί μια συζήτηση για το αν θα υπάρξει ή δε θα υπάρξει «τρίτη δέσμη προαπαιτούμενων μέτρων», πριν από την ολοκλήρωση της συμφωνίας για το νέο μνημόνιο και την εκταμίευση της πρώτης δόσης από τα νέα δάνεια των ιμπεριαλιστικών οργανισμών.

«Επαναλαμβάνεται ότι τα δημοσιεύματα περί νέων προαπαιτούμενων δεν προκύπτουν ούτε από τη συμφωνία της Συνόδου Κορυφής (12.07.2015), ούτε από τις επιστολές του υπουργού Ευκλείδη Τσακαλώτου προς τον ESM, ούτε από τις έως σήμερα συζητήσεις με τους θεσμούς», ισχυρίζονται σχετικά κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών.

Από την πλευρά των «θεσμών», ωστόσο, η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μίνα Αντρέεβα, ανέφερε ότι «περισσότερες μεταρρυθμίσεις από την πλευρά της Ελλάδας θα χρειαστούν, προκειμένου να γίνει δυνατή η πρώτη εκταμίευση». Παρότι μάλιστα σημείωσε ότι οι επίσημες διαπραγματεύσεις στην Αθήνα ξεκίνησαν μόλις την περασμένη Δευτέρα, οπότε είναι «πρόωρο» το να συγκεκριμενοποιηθούν «προθεσμίες» και «δράσεις», υπογράμμισε ότι «η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων θα βοηθήσει στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης ανάμεσα σε όλες τις πλευρές».

Καθώς μάλιστα είναι πολύ πιθανό η συμφωνία για το νέο μνημόνιο να μην έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 20 Αυγούστου, ημερομηνία αποπληρωμής ποσού ύψους περίπου 3,2 δισ. ευρώ προς την ΕΚΤ, στο τραπέζι παραμένει ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο για ένα δεύτερο δάνειο - «γέφυρα» από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθεροποίησης (EFSM), το οποίο φυσικά θα προϋποθέτει την εφαρμογή νέων προαπαιτούμενων μέτρων.

Σε κάθε περίπτωση βέβαια, όπως και αν βαφτιστούν τα επερχόμενα αντιλαϊκά μέτρα, «προαπαιτούμενα» ή μη, και με όποιο χρονοδιάγραμμα και αν μεθοδευτεί η εφαρμογή τους, το μόνο βέβαιο είναι η παραπέρα χρεοκοπία του λαού για λογαριασμό των μονοπωλίων...

... και «ιδιοκτησίας» των νέων βάρβαρων μέτρων

Αντίστοιχα, στην προσπάθεια της συγκυβέρνησης να διαχειριστεί με τις μικρότερες δυνατές εργατικές - λαϊκές αντιδράσεις τα νέα βάρβαρα μέτρα που φέρνει, εντάσσονται και οι προπαγανδιστικοί όσο και προκλητικοί ισχυρισμοί της ότι τάχα το νέο μνημόνιο που η ίδια φορτώνει στο λαό... δεν είναι δική της «ιδιοκτησία»!

Χαρακτηριστική βέβαια ήταν η απάντηση που έδωσε στους εν λόγω ισχυρισμούς η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ: «Η ιδιοκτησία του προγράμματος είναι κάτι που εφαρμόζεται στην πράξη», ανέφερε σε διαδικτυακή συνέντευξή της. «Ο πολιτικός θόρυβος είναι απαραίτητος καμιά φορά», ανέφερε χαρακτηριστικά (προφανώς για τη διασφάλιση της λαϊκής συναίνεσης στην αντιλαϊκή πολιτική), ωστόσο πρόσθεσε ότι η ιδιοκτησία θα αποδειχθεί σε δύο στάδια: Στο πρώτο θα γίνουν οι προτάσεις, οι συζητήσεις πολιτικής και θα ψηφισθεί η νομοθεσία, και στο δεύτερο θα εφαρμοσθούν τα μέτρα στην πράξη.

Συμπληρώνοντας ουσιαστικά τα λεγόμενα της επικεφαλής του ΔΝΤ και επιβεβαιώνοντας ότι το νέο μνημόνιο έχει την υπογραφή της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, καθώς και του μπλοκ ΝΔ - Ποταμιού - ΠΑΣΟΚ, η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μ. Αντρέεβα, απαντώντας και αυτή στα περί «ιδιοκτησίας» του νέου μνημονίου, υπογράμμισε πως οι τελευταίες δύο ψηφοφορίες στην ελληνική Βουλή και οι «μεταρρυθμίσεις» που εγκρίθηκαν σε αυτές αποδεικνύουν πως οι δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης ακολουθούνται, όπως ακριβώς έχει συμφωνηθεί.

Παρέμβαση στη σχετική συζήτηση για το πώς μπορεί να διασφαλιστεί η συναίνεση του λαού στην αντιλαϊκή πολιτική, έκανε και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το οποίο στην τελευταία έκθεσή του επισημαίνει στην κυβέρνηση ότι «όσο η πολιτική ηγεσία του τόπου δεν εκπέμπει και δεν εξηγεί ένα σαφές μήνυμα (ή όραμα) και όσο δεν υπάρχει ιδιοκτησία (ownership) των μεταρρυθμίσεων που νομοθετούνται» η «κοινωνία» δε θα αποδέχεται τα αντιλαϊκά μέτρα και«τα όποια αποτελέσματα επιτυγχάνονται, δε θα είναι μόνιμα»...