 |
| Το πράσινο φως της ξέφρενης κούρσας των ανταγωνισμών μεταξύ μονοπωλίων άναψε η συμφωνία της Τρίτης... |
Η ιστορική συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα που υπογράφηκε την Τρίτη στη Βιέννη, ανάμεσα στις πέντε χώρες - μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τη Γερμανία, την ΕΕ και το Ιράν, ανοίγει νέο κεφάλαιο για τη γεωπολιτική και οικονομική αναβάθμιση της συγκεκριμένης χώρας όχι μόνον σε περιφερειακό επίπεδο, αλλά και σε διεθνές, ενώ παράλληλα αναδεικνύεται σε νέο, ισχυρότατο πόλο έλξης των ξένων μονοπωλίων σχεδόν από κάθε γωνιά της Γης.
Η συμφωνία εξουδετερώνει το βασικό επιχείρημα γεωπολιτικών αντιπάλων του Ιράν σε Δύση (ΗΠΑ, ΕΕ) και Μ. Ανατολή (Ισραήλ, Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του Κόλπου), με το οποίο είχαν καταφέρει για πολλά χρόνια να επιβάλουν σκληρές κυρώσεις, προσπαθώντας να στραγγαλίσουν την καπιταλιστική οικονομία της χώρας.
Οι δυνατότητες, συνεπώς, που ανοίγονται στο άμεσο μέλλον για κάθε τομέα οικονομίας και ζωής στο Ιράν είναι τεράστιες, δεδομένου ότι η χώρα διαθέτει: α) Το 10% των αποδεδειγμένων παγκόσμιων κοιτασμάτων πετρελαίου, β) το 15% των αποδεδειγμένων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, γ) είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου του ΟPEC και ο τέταρτος μεγαλύτερος στον κόσμο, δ) διαθέτει επίσης τα μεγαλύτερα κοιτάσματα ψευδαργύρου στον κόσμο, τα δεύτερα μεγαλύτερα κοιτάσματα χαλκού και τα ένατα κοιτάσματα σιδήρου, ενώ τα αποδεδειγμένα και πιθανά κοιτάσματα χρυσού εκτιμάται πως ξεπερνούν τους 320 τόνους, ε) είναι η μεγαλύτερη αγορά στην ευρεία Μέση Ανατολή, καθώς πρόκειται για χώρα με πληθυσμό περίπου 80.000.000 κατοίκων!
Οταν, λοιπόν, την Τρίτη έκλεισε η πολυπόθητη συμφωνία, έπειτα από πολύμηνες και δύσκολες διαπραγματεύσεις και αρκετές παρατάσεις, τότε άμεσα «δόθηκε» το πράσινο φως για τις εντατικές διεργασίες σε ξένες κυβερνήσεις και μονοπώλια με στόχο ένα σημαντικό μερίδιο από την ιρανική αγορά σε ό,τι τομέα οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας μπορεί κανείς να φανταστεί: Από τα φημισμένα περσικά χαλιά (που τους επόμενους μήνες θα μπορούν να εξάγονται, μετά από χρόνια εμπάργκο, και στις αγορές των ΗΠΑ), αεροπλάνα και αυτοκίνητα, αγωγούς φυσικού αερίου, πετροχημική βιομηχανία, αγροτική παραγωγή και βιομηχανία τροφίμων έως σχέδια παραγωγής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, ασφάλειες, χρηματοπιστωτικές και τραπεζικές επενδυτικές δραστηριότητες, αξιοποίηση απορριμμάτων και ανθρωπίνων λυμάτων, έως τεχνολογία υπολογιστών, κινητά τηλέφωνα, τηλεπικοινωνίες κ.ά...
Δεκάδες κρουνοί ζεστού χρήματος θα ανοίξουν πιθανότατα προς το τέλος τρέχοντος έτους - αρχές 2016 - και στο χρηματοπιστωτικό τομέα, αφού η άρση των διεθνών και δυτικών κυρώσεων θα επαναφέρει στο ιρανικό κράτος πολλές δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια περιουσιακών στοιχείων και κεφαλαίων που είχαν «παγώσει» λόγω εμπάργκο.
Συνεπώς, δεν είναι να απορεί κανείς από το στενό «φλερτ» δεκάδων ξένων αξιωματούχων στο Ιράν, και διευθυντικών στελεχών πολυεθνικών και μικρότερων ομίλων, καθώς με γοργούς ρυθμούς ο ένας μετά τον άλλον ετοιμάζουν βαλίτσες για Τεχεράνη...
Γερμανικό «ποδαρικό»
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο πρώτος από τους υψηλόβαθμους ξένους αξιωματούχους που μεταβαίνει από αύριο κιόλας στην Τεχεράνη είναι ο 55χρονος Γερμανός αντικαγκελάριος, υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας, αλλά και ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.
Ο Γκάμπριελ θα είναι στο Ιράν από τις 19 έως τις 21 Ιούλη ως επικεφαλής μικρής αντιπροσωπείας Γερμανών βιομηχάνων και επιστημόνων, με στόχο την τόνωση του διμερούς εμπορίου που, ενώ το 2010 ξεπερνούσε τα 4,7 δισεκατομμύρια ευρώ, πέρσι (λόγω δυτικών κυρώσεων) μειώθηκε στο 2,1 δισεκ. ευρώ. «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τη γερμανική βιομηχανία στην ομαλοποίηση και ενίσχυση των οικονομικών σχέσεων με το Ιράν μετά τη συμφωνία της Τρίτης», σημείωνε ανακοίνωση του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας και Ενέργειας. Την ίδια στιγμή, ο Ούλριχ Γκρίλο, ο επικεφαλής του γερμανικού ΣΕΒ προέβλεπε ότι το γερμανο-ιρανικό εμπόριο θα ξεπεράσει τα 10 δισεκ. ευρώ ετησίως τα επόμενα λίγα χρόνια...
Το ενδιαφέρον των Γερμανών φαίνεται πως εστιάζεται στις εξαγωγές γερμανικών αυτοκινήτων και τεχνολογίας στο Ιράν, αλλά και σε ενεργειακά έργα με βάση Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στα οποία έχουν διεθνές προβάδισμα (π.χ. φωτοβολταϊκά, αιολική). Δεν είναι όμως οι Γερμανοί οι μόνοι Δυτικοευρωπαίοι που ενδιαφέρονται έντονα.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς, εξήγγειλε προχτές πως μέσα στις επόμενες μέρες θα μεταβεί και αυτός στην Τεχεράνη για συζητήσεις με στόχο την ομαλοποίηση των διμερών εμπορικών σχέσεων, ενώ τις επόμενες βδομάδες το δρόμο για την ιρανική πρωτεύουσα αναμένεται να πάρουν και άλλοι αξιωματούχοι της «Γηραιάς Ηπείρου», κυρίως από τις άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ.
Οικονομική συνδιάσκεψη ΕΕ - Ιράν στη Βιέννη
Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν προλάβει καλά - καλά να στεγνώσει το μελάνι από τις υπογραφές στη διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, προγραμματίστηκε η πρώτη διεθνής συνδιάσκεψη επενδυτών - καπιταλιστών ΕΕ και Ιράν στη Βιέννη για την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή (23-24 Ιούλη).
Η συνδιάσκεψη εμπορίου και επενδύσεων αναμένεται να φέρει στη Βιέννη εκατοντάδες αξιωματούχους και στελέχη επιχειρήσεων από το Ιράν, την Αυστρία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία και άλλες χώρες της ΕΕ που ενδιαφέρονται ζωηρά για μπίζνες στην Τεχεράνη, αφού η συνάντηση θα τους δώσει την ευκαιρία να βολιδοσκοπήσουν προθέσεις, σχέδια και δυνατότητες για μελλοντικά «χρυσά συμβόλαια». Στη συνάντηση αναμένεται να δώσει το «παρών» και ο Ιρανός υπουργός Βιομηχανίας, Εμπορίου και Ορυκτών Πόρων, Ρεζά Νεματζαντέχ, που θα είναι επικεφαλής πολυάριθμης αντιπροσωπείας επιχειρηματιών από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, πετροχημικές βιομηχανίες, ορυχεία, αυτοκινητοβιομηχανίες, βιομηχανίες αεροναυπηγικής κ.ά.
Η επικείμενη επιχειρηματική και εμπορική συνδιάσκεψη ΕΕ - Ιράν στη Βιέννη έχει την προσωπική «σφραγίδα» του Ιρανού Προέδρου, Χασάν Ροχανί, που έσπευσε προχτές να ευχαριστήσει τηλεφωνικά τον Αυστριακό ομόλογό του, Χέινζ Φίσερ, μεταξύ άλλων, και για τη φιλοξενία των πολύμηνων διαπραγματεύσεων για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα τονίζοντας: «Η συνδιάσκεψη θα έχει τεράστια επιρροή στη διεθνή και περιφερειακή συνεργασία, αφού η επικείμενη οικονομική ανάπτυξη του Ιράν μέσω επενδύσεων και επιχειρηματικότητας θα συμβάλει τελικά στη σταθερότητα αυτής της "εκρηκτικής" περιοχής και θα συμβάλει στην ειρήνη, στην ασφάλεια και την ευημερία».
Πετρελαϊκοί ανταγωνισμοί
Ενα από τα μεγαλύτερα πεδία όξυνσης του ανταγωνισμού μεταξύ των μονοπωλίων αφορά τα τεράστια κοιτάσματα της χώρας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αφού η συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ανακατεύει συνολικά την τράπουλα μεταξύ «παλιών» και «νέων» ανταγωνιστικών μονοπωλίων στην ευρύτερη περιοχή.
Πρώτα από όλα, όταν ξαναβγεί το ιρανικό αργό πετρέλαιο στις διεθνείς αγορές είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει νέα σημαντική πτώση στις διεθνείς τιμές πώλησης του «Μαύρου Χρυσού», πράγμα που έγινε ήδη από την περασμένη Τρίτη με τη μείωση των διεθνών τιμών πετρελαίου κατά 1,5 έως 2,4 δολάρια το βαρέλι. Οι Ιρανοί είναι πανέτοιμοι όχι μόνον για αύξηση της πετρελαϊκής παραγωγής επιπλέον κατά 1.000.000 βαρέλια ημερησίως αλλά και για αύξηση των εξαγωγών, έχοντας ήδη αποθηκεύσει πάνω από 30.000.000 βαρέλια πετρελαίου. Σχεδιάζουν επίσης επενδύσεις (ιρανικές και ξένες) πάνω από 500 δισ. δολαρίων για τον εκσυγχρονισμό του πετρελαϊκού τομέα την επόμενη δεκαετία, ενώ κάποια από τα ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα φυσικού αερίου προκαλούν το έντονο ενδιαφέρον επενδυτών από τη Ρωσία, την Ινδονησία, την Κίνα, την Ινδία, την Ελβετία, τη Σιγκαπούρη, τη Μαλαισία, το Ομάν και την Αλγερία. Σε αυτούς θα προστεθούν και επενδυτές πολυεθνικών από τη Δύση όπως οι «Exxon Mobil», BP, «Chevron», «Texaco» που είχαν σταματήσει τις μπίζνες λόγω εμπάργκο. Ενδεχόμενες μπίζνες από τα αμερικανικά ενεργειακά μονοπώλια δεν αποκλείεται να ζημιώσουν, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, τα συμφέροντα ανταγωνιστικών ρωσικών ενεργειακών εταιρειών όπως η «Γκάζπρομ».
Παράλληλα, ξαναζεσταίνεται το μεγαλεπήβολο σχέδιο για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου ΙΡΑΝ - ΠΑΚΙΣΤΑΝ, που είχε ξεκινήσει το 2010 και στόχευε στη δημιουργία αγωγού μήκους 1.800 χλμ. από το Ιράν και το Πακιστάν. Το 2013 το Ιράν είχε ανακοινώσει την ολοκλήρωση του αγωγού από τη δική του μεριά, αλλά το Πακιστάν ανέστειλε τα έργα λόγω κυρώσεων. Στα μέσα της βδομάδας, Πακιστανοί αξιωματούχοι με πρώτον τον υπουργό Πετρελαίου και Φυσικών Πόρων, Σαχίντ Κχακάν Αμπάσι, υπογράμμισαν τη βούληση του Ισλαμαμπάντ να αναβιώσει τη συμφωνία για την τροφοδοσία του Πακιστάν με ιρανικό φυσικό αέριο μέσω του υπό κατασκευή αγωγού.
Αεροπλάνα και αυτοκίνητα...
Αλλοι δύο τομείς όξυνσης του ανταγωνισμού μεταξύ μονοπωλίων αναμένεται να αναδειχθούν οι βιομηχανίες κατασκευής αεροπλάνων και αυτοκινήτων.
Ο Ιρανός υπουργός Μεταφορών, Οδοποιίας και Αστικής Ανάπτυξης, Αμπάς Ακχάντντι, εξέφρασε το έντονο ενδιαφέρον της χώρας του για παζάρια με αμερικανικά και ευρωπαϊκά μονοπώλια που δραστηριοποιούνται στο χώρο της αεροναυπηγικής όπως η «Boeing» και η «Airbus»,μεταβαίνοντας τον Ιούνη στη Διεθνή Αεροπορική Εκθεση του Παρισιού. Εκεί βολιδοσκόπησε το έδαφος για την αγορά δεκάδων επιβατικών αεροσκαφών για το γηρασμένο στόλο της ιρανικής πολιτικής αεροπορίας ύψους αρκετών δεκάδων δισ. δολαρίων.
Εντονο ενδιαφέρον δείχνουν οι Ιρανοί και για τις εισαγωγές δυτικών αυτοκινήτων. Ομως, μολονότι οι Ευρωπαίοι είχαν ένα καλό μερίδιο στην ιρανική αγορά Ενέργειας, αυτοκινήτων, αεροναυπηγικής, ιδιαίτερα πριν την επιβολή των δυτικών κυρώσεων πριν από μερικά χρόνια, τώρα φαίνεται ότι δεν θα βρουν εύκολα τις προνομιακές θέσεις που είχαν αφήσει π.χ. στην ιρανική αγορά αυτοκινήτου. Οι γαλλικές αυτοκινητοβιομηχανίες «Ρενό» και «Πεζό - Σιτροέν» που είχαν κάποτε τη μερίδα του λέοντος στην ιρανική αγορά αυτοκινήτου σήμερα είναι αντιμέτωπες με 13 ιρανικές δημόσιες και ιδιωτικές αυτοκινητοβιομηχανίες (με πρώτες την «Κhodro» και τη «Saipa»), και κυρίως τις κινέζικες αυτοκινητοβιομηχανίες («Cherry Auto», «Lifan Industry», «Zhejang Geely) που κάλυψαν γρήγορα το κενό που δημιούργησαν οι δυτικές κυρώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, είναι φανερό πως το Ιράν προβάλλει στα ξένα μονοπώλια σαν «φάρος» επενδύσεων και «χρυσών συμβολαίων» λίγα χρόνια μετά το έστω και μικρό ξεπέρασμα της τελευταίας μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης του 2008. Η ξέφρενη κούρσα των μεγάλων ανταγωνισμών μεταξύ τους, με δεδομένα τα μεγέθη της ιρανικής αγοράς αλλά και το φθηνό, πλην μορφωμένο και εξειδικευμένο, εργατικό δυναμικό, μόλις άρχισε. Ωστόσο, δεν θα πρέπει κανείς να έχει αυταπάτες πως η έντονη επαναδραστηριοποίηση των δυτικών μονοπωλίων στην περιοχή θα βγάλει τάχα τον ιρανικό λαό από τη φτώχεια και θα τον κάνει να τρώει με «χρυσά κουτάλια». Μία μικρή βελτίωση της ζωής σε διάφορα επίπεδα ίσως να είναι από τα λίγα πιθανά «κέρδη», αφού όσο παραμένουν τα μέσα παραγωγής σε Ιρανούς και ξένους κεφαλαιοκράτες, η ιρανική εργατική τάξη θα παραμένει δέσμια εκμετάλλευσης και θα εξακολουθεί να δίνει το σκληρό αγώνα της επιβίωσης και της διεκδίκησης για καλύτερη ζωή.
Δημοσίευση σχολίου