Σταθερά στη στρατηγική του κατακερματισμού των σπουδών Ανώτατης Εκπαίδευσης σε «κύκλους» διαφορετικών ταχυτήτων, στη λογική των πιστοποιήσεων και της κινητικότητας, κινήθηκε η φετινή Σύνοδος των υπουργών Παιδείας της Ευρώπης, που συμμετέχουν στη λεγόμενη «διαδικασία της Μπολόνια», για τη δημιουργία ενιαίου Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΧΑΕ). Και σ' αυτή τη στρατηγική, φυσικά, εντάσσεται και η ελληνική κυβέρνηση, αφού με σχετικό δελτίο Τύπου του υπουργείου Παιδείας την περασμένη βδομάδα, επαίρεται ότι η ελληνική αποστολή έκανε παρεμβάσεις που υιοθετήθηκαν στη Σύνοδο και δεν αφήνει καμιά αμφιβολία ότι συντάχθηκε με το κοινό ανακοινωθέν των Ευρωπαίων υπουργών.
Η διαδικασία της Μπολόνια ξεκίνησε με τη Σύνοδο στην ομώνυμη πόλη, το 1999 (τα θεμέλια είχαν μπει ένα χρόνο πριν με τη Διακήρυξη της Σορβόνης) και ακολούθησαν Σύνοδοι ελέγχου της διαδικασίας, αρχικά ανά διετία και τώρα ανά τριετία. Στο πλαίσιο αυτό, στις 14 και 15 Μάη, έγινε η φετινή Σύνοδος στο Γιερεβάν της Αρμενίας, με τη συμμετοχή 47 χωρών, ενώ το 2018 θα ακολουθήσει η επόμενη Σύνοδος ελέγχου στη Γαλλία.
Ο στόχος της διαδικασίας της Μπολόνια είναι ξεκάθαρος από το ξεκίνημά της μέχρι σήμερα: Θέλουν να δημιουργηθεί μια ενιαία «αγορά Ανώτατης Εκπαίδευσης», ανταγωνιστική ως προς τις ΗΠΑ, την Ασία και άλλες περιοχές, που θα προσελκύει φοιτητές - πελάτες και που θα διευκολύνει τη μετακίνηση ειδικευμένου εργατικού δυναμικού με μετρήσιμα προσόντα και επιστημονικού δυναμικού από χώρα σε χώρα, ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαίου κάθε φορά. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται και η διαρκής προσαρμογή των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης (η ερευνητική τους παραγωγή και η παραγωγή αποφοίτων) στις ανάγκες των επιχειρήσεων.
Υπέγραψαν πλήρη στήριξη και εφαρμογή του ΕΧΑΕ
Σε αυτή τη διαδικασία, με αυτούς τους στόχους, έβαλε την υπογραφή της πλέον και η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, συνεχίζοντας την αδιατάρακτη συμμετοχή της Ελλάδας στη διαδικασία της Μπολόνια, από το 1999 μέχρι σήμερα. Εξάλλου, στο πλαίσιο αυτής της συμμετοχής της χώρας μας στην Μπολόνια (μιας διαδικασίας που χαίρει της έγκρισης της ΕΕ), έγιναν την τελευταία δεκαετία μια σειρά βασικές αναδιαρθρώσεις στην ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση (βαθύτερη σύνδεση των Ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις, αξιολόγηση, πιστωτικές μονάδες κ.ά.), τις οποίες η κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν πρόκειται να τις πειράξει. Οπως χαρακτηριστικά είχε πει το υπουργείο Παιδείας πριν λίγο καιρό, απαντώντας στους δήθεν φόβους περί «grexit» των ελληνικών πτυχίων από τον ΕΧΑΕ, στρατηγικά ζητήματα όπως οι πιστωτικές μονάδες «ουδόλως αγγίζονται» (!), ενώ ξεκαθάρισε ότι από τα 80 άρθρα του νόμου Διαμαντοπούλου, τα 70 θα μείνουν ως έχουν!
Αν, λοιπόν, δε θέλουν να παίξουν το επικοινωνιακό παιχνίδι της κυβέρνησης (η οποία θέλει να εμφανίσει ότι τάχα συγκρούεται στην Ευρώπη), τα δημοσιεύματα που παρουσίαζαν τάχα τον υπουργό Παιδείας να διαφοροποιείται από την Μπολόνια, μοιάζουν το λιγότερο αστεία. Η ελληνική αποστολή έβαλε φαρδιά - πλατιά την υπογραφή της στο Γιερεβάν, στο κοινό ανακοινωθέν των υπουργών, που μεταξύ άλλων σημειώνει: «Εχουμε δεσμευτεί για την ολοκλήρωση της εργασίας και αναγνωρίζουμε την ανάγκη να δοθεί νέα ώθηση στη συνεργασία μας (...) Πρέπει να ανανεώσουμε το αρχικό μας όραμα και να ενισχύσουμε τη δομή του ΕΧΑΕ (...) Εως το 2020, είμαστε αποφασισμένοι να επιτύχουμε μια ΕΧΑΕ, όπου οι κοινοί μας στόχοι υλοποιούνται σε όλα τα κράτη-μέλη»! Η κυβέρνηση στηρίζει πλήρως τη διαδικασία της Μπολόνια. Και μάλιστα, στο ανακοινωθέν που υπέγραψε, ανάμεσα στις προκλήσεις - προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ΕΧΑΕ, πέρα από την οικονομική κρίση, τα δραματικά επίπεδα ανεργίας κτλ, αναφέρεται ως πρόβλημα και η ριζοσπαστικοποίηση!
Τι δεσμεύονται να εφαρμόσουν
Λέει ακόμα το ανακοινωθέν που υπέγραψε η κυβέρνηση:
- «Χάρη στις μεταρρυθμίσεις της Μπολόνια, έχει σημειωθεί πρόοδος στη δυνατότητα σε φοιτητές και πτυχιούχους να μετακινούνται εντός του ΕΧΑΕ με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και των περιόδων σπουδών τους». Η κινητικότητα και οι πιστοποιήσεις προγραμμάτων σπουδών (περιόδων!) πολλαπλών ταχυτήτων ήταν από τα βασικά στοιχεία που απασχόλησαν τη Σύνοδο του Γιερεβάν και μνημονεύονται πολλές φορές στο ανακοινωθέν. Εξετάζεται, μάλιστα, και η δυνατότητα να συμπεριληφθούν στο πλαίσιο του ΕΧΑΕ και τα προσόντα του «σύντομου κύκλου σπουδών» (βλέπε διετή κατάρτιση, που ο νόμος-πλαίσιο προβλέπει ότι μπορεί να παρέχεται και από τα ΑΕΙ).
- «Θα παράσχουμε κίνητρα για τα Ιδρύματα, τους εκπαιδευτικούς και τους φοιτητές, να ενταθούν οι δραστηριότητες που αναπτύσσουν τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα». Η επιχειρηματικότητα διαπνέει ως νήμα όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης, πρώτα απ' όλα για να μάθουν οι νέοι, από τα θρανία ακόμα, να σκέφτονται υπέρ των συμφερόντων των επιχειρήσεων.
- «Η προώθηση της απασχολησιμότητας των αποφοίτων σε όλη την επαγγελματική τους ζωή, σε ταχέως μεταβαλλόμενες αγορές εργασίας -που χαρακτηρίζονται από τις τεχνολογικές εξελίξεις, την εμφάνιση νέων επαγγελματικών προφίλ και την αύξηση των ευκαιριών για απασχόληση και αυτοαπασχόληση-, είναι ένας σημαντικός στόχος του ΕΧΑΕ». Το δικαίωμα στην εργασία έχει μετατραπεί σε «απασχολησιμότητα» και για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι διαρκείς καταρτίσεις προκειμένου να παραμένει κάποιος «απασχολήσιμος» (με δικό του πάντα κόστος), είναι ο κανόνας, αντί των πτυχίων που θα εξασφαλίζουν πλήρη επιστημονική επάρκεια και δυνατότητα του αποφοίτου να παρακολουθεί τις εξελίξεις στην επιστήμη του.
- «Να εξασφαλίσουμε ότι οι απαιτήσεις επάρκειας για τη δημόσια απασχόληση επιτρέπουν την ισότιμη πρόσβαση στους κατόχους των πρώτων κύκλων σπουδών». Αυτό πρακτικά σημαίνει ισοπέδωση στην πράξη των πτυχίων διαφορετικής διάρκειας σπουδών και διαφορετικών ταχυτήτων.
- «Θα επιδιώξουμε την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών, ως πλήρη μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων, στο σχεδιασμό προγραμμάτων σπουδών και στη διασφάλιση της ποιότητας». Σε απλά ελληνικά αυτό σημαίνει συμμετοχή των φοιτητών στην αξιολόγηση και συμμετοχή των επιχειρήσεων ως «ενδιαφερόμενων φορέων» στο σχεδιασμό των προγραμμάτων σπουδών!
- «Να αναθεωρήσουμε τα εθνικά πλαίσια προσόντων, με στόχο τη διασφάλιση ότι οι μαθησιακές διαδρομές εντός του πλαισίου παρέχουν επαρκή αναγνώριση της προηγούμενης μάθησης». Δηλαδή, θα αναθεωρήσουν το πλαίσιο προσόντων, ώστε να εναρμονιστεί με το ευρωπαϊκό και να εντάξουν εκεί όλη την πανσπερμία τίτλων σπουδών διαφορετικών ταχυτήτων.
Δεμένη στη στρατηγική της «ανταγωνιστικότητας» η Εκπαίδευση
Εμφαση στην προώθηση αναδιαρθρώσεων από το Συμβούλιο Υπουργών Παιδείας
Η συμβολή της Εκπαίδευσης στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» αποτέλεσε το ζήτημα αιχμής στη Σύνοδο Υπουργών Παιδείας, που έγινε στις 18 και 19 Μάη. Στο κείμενο συμπερασμάτων, το οποίο είναι... διανθισμένο με ενδιαφέρον για συμμετοχή στην εκπαίδευση και απασχολησιμότητα των αποφοίτων, αποτυπώνεται η αγωνία να συμβάλει η Εκπαίδευση στο «όραμα» της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020», για συνέχιση και αύξηση της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλιακών ομίλων. Ολο το φάσμα της Εκπαίδευσης υποτάσσεται σε αυτό, από την προσχολική ακόμα ηλικία. Γίνεται, επίσης, λόγος για την εξασφάλιση δουλειάς για τους νέους, καθώς και για τη συμβολή της Εκπαίδευσης στη διαμόρφωση συνειδήσεων στο πλαίσιο των «ευρωπαϊκών αξιών».
Αφετηρία της συζήτησης ήταν το πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2020», που αποτελεί το κλειδί «για τον εκσυγχρονισμό των ευρωπαϊκών συστημάτων Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, συμβάλλοντας στις συνολικές προτεραιότητες που θέλει η στρατηγική "Ευρώπη 2020"». Στον καταμερισμό για την επίτευξη αυτού του στόχου, ξεχωριστός ρόλος έχει ανατεθεί στα εκπαιδευτικά συστήματα, με την πλήρη υποταγή της λειτουργίας της Εκπαίδευσης, του περιεχομένου και της αποστολής της, στο στόχο της «ανταγωνιστικότητας». Είναι η ίδια στρατηγική που οδήγησε και τις προηγούμενες κυβερνήσεις στη χώρα μας στις αναδιαρθρώσεις, στην οποία υπακούν και σήμερα οι εκπαιδευτικές πολιτικές και έχει οδηγήσει στην υποβάθμιση του περιεχομένου της μόρφωσης, στην όξυνση των ταξικών φραγμών, στη φτηνή για το κράτος και επικερδή για τις επιχειρήσεις Παιδεία. Που δημιουργεί αποφοίτους χωρίς ουσιαστικά εφόδια, που ψάχνουν εφήμερες καταρτίσεις, που όταν δουλεύουν το κάνουν με τους επαχθείς όρους που έχει θέσει η ΕΕ και το μεγάλο κεφάλαιο.
Για την ανταγωνιστικότητα από το... νηπιαγωγείο
Ανάμεσα στους τίτλους που ξεχωρίζουν στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, είναι η «συμπόρευση των στόχων της στρατηγικής "ΕΕ 2020 για δουλειές και ανάπτυξη" με αυτών της στρατηγικής "Εκπαίδευση - Κατάρτιση 2020"». Η «ενίσχυση της συνεργασίας και της συνέργειας μεταξύ των τομέων Εκπαίδευσης - Κατάρτισης και Απασχόλησης, με αναγνώριση του ρόλου της ποιοτικής Εκπαίδευσης στην προώθηση της απασχολησιμότητας και της ανταγωνιστικότητας». Η «προσέλκυση του ιδιωτικού κεφαλαίου σε στρατηγικά σχέδια», στο πλαίσιο και ευρωπαϊκών προγραμμάτων που εφαρμόζονται σε Εκπαίδευση και Κατάρτιση.
Εμφαση δόθηκε και στο ρόλο της Εκπαίδευσης στην καλλιέργεια συνειδήσεων, στα μέτρα των «αξιών» της ΕΕ. Τονίζεται πως «η Εκπαίδευση δεν μπορεί να περιορίζεται στην εύρεση εργασίας, αλλά πρέπει και να προωθεί την προσωπική ανάπτυξη, την κριτική σκέψη και την ιδιότητα του ενεργού πολίτη, με επίκεντρο τις Κοινές Ευρωπαϊκές Αρχές». Στο πλαίσιο και της σχετικής Διακήρυξης που υπογράφτηκε στο Παρίσι το Μάρτη, καλείται η Εκπαίδευση να παίξει το ρόλο που της αναλογεί στην «αποτροπή της ριζοσπαστικοποίησης», ενός όρου - λάστιχο που μπορεί να χωρά την αμφισβήτηση των κυρίαρχων επιλογών και του «μονοδρόμου» της ΕΕ, την τρομοκρατία, τις εκρήξεις στα «γκέτο» των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων, με τα εξαθλιωμένα λαϊκά στρώματα.
Σε ό,τι αφορά την ελληνική συμμετοχή στο Συμβούλιο, το υπουργείο Παιδείας ενημέρωσε πως ο Αριστείδης Μπαλτάς «τόνισε τη σημασία των στόχων του στρατηγικού πλαισίου "Εκπαίδευση - Κατάρτιση 2020", στο πλαίσιο της συζήτησης για την ενδιάμεση ανασκόπησή του». «Υπογράμμισε την ανάγκη συσχέτισης της Εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, λαμβανομένων υπόψη των πραγματικών -όχι εικονικών- προβλημάτων της αγοράς» σημειώνεται μεταξύ άλλων, ενώ σε ό,τι αφορά τη συζήτηση για τη Διακήρυξη του Παρισιού, «ο υπουργός αναφέρθηκε στα εξαιρετικά επικίνδυνα φαινόμενα εσωτερικής διαίρεσης και εξωτερικών κινδύνων, ενώ δήλωσε ότι απαιτείται σεβασμός και κατανόηση των πολιτισμικών διαφορών».
Δημοσίευση σχολίου