ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΓΙΟΥΡΟΓΚΡΟΥΠ Διαδοχικές «αξιολογήσεις» και αντιλαϊκά μέτρα

Στην επικύρωση του τρίτου αντιλαϊκού μνημονίου (2015-2018) προχώρησε την περασμένη Παρασκευή η συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης (συμβούλιο Γιούρογκρουπ), μετά και την ψήφιση από την ελληνική Βουλή της πρώτης δέσμης με τα προαπαιτούμενα αντιλαϊκά μέτρα. Τους επόμενους μήνες θα ακολουθήσει μπαράζ εφαρμοστικών υπουργικών αποφάσεων και εγκυκλίων, ενόψει των εκταμιεύσεων κατ' αρχήν από την Ευρωζώνη και στη συνέχεια και από το ΔΝΤ, που αναμένεται να συμμετάσχει στη χρηματοδότηση, μετά τη διευθέτηση του ζητήματος για τη «βιωσιμότητα» του ελληνικού κρατικού χρέους.

Σύμφωνα με την απόφαση του Γιούρογκρουπ:

Η νέα δανειακή σύμβαση διαμορφώνεται μέχρι 86 δισ. ευρώ, ποσό στο οποίο περιλαμβάνονται μέχρι 25 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζικών ομίλων.

-- Ως πρώτη δόση προβλέπονται 26 δισ. ευρώ. Αμεσα θα διατεθούν 10 δισ. ευρώ, ως προκαταβολή για τις τράπεζες. Για τη συνέχεια προβλέπεται η εκταμίευση ποσού ύψους 13 δισ. ευρώ, το σύνολο του οποίου θα διοχετευτεί για τις δαπάνες εξυπηρέτησης του κρατικού χρέους, ενώ ακόμη 3 δισ. ευρώ θα εκταμιευθούν το φθινόπωρο, με προϋπόθεση την ανάληψη των δεσμεύσεων για την επόμενη δέσμη με τα επόμενα προαπαιτούμενα αντιλαϊκά μέτρα.

-- Η δεύτερη δόση για τις τράπεζες θα είναι έως 15 δισ. ευρώ, ανάλογα με τις κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν μετά τους διαγνωστικούς ελέγχους και σε κάθε περίπτωση πριν τις 15 Νοέμβρη. Να σημειωθεί το γεγονός ότι η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ επικεντρώνει την επικοινωνιακή τακτική της στην απόφαση του Γιούρογκρουπ να μην εφαρμοστεί το «κούρεμα» των καταθέσεων. Την ίδια ώρα, γίνεται φανερό το γεγονός ότι η νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα προχωρήσει ταυτόχρονα με την ενεργοποίηση τμήματος της διαδικασίας της προβλεπόμενης «διάσωσης με ίδια μέσα» (bail in). Αυτό σημαίνει «κούρεμα» των μεγαλομετόχων, πρώτα και κύρια του ελληνικού κρατικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), που έχει εισφέρει στις τράπεζες ποσά ύψους 38,5 δισ. ευρώ, μέσω των προηγούμενων προγραμμάτων διάσωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, τα «σπασμένα» της καπιταλιστικής κρίσης, για μια ακόμη φορά, φορτώνονται στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων.

-- «Κλείδωσε» η συμφωνία για την ίδρυση νέου «ανεξάρτητου Ταμείου για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας», που αφορά στην κλιμάκωση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων ύψους 50 δισ. ευρώ. Ο σχετικός εφαρμοστικός νόμος θα έχει ψηφιστεί έως το τέλος Οκτώβρη, προκειμένου το νέο Ταμείο να αρχίσει να λειτουργεί από τα τέλη του 2015. Οπως αποκαλύπτεται και επίσημα πλέον, στο Ταμείο των ιδιωτικοποιήσεων θα περιέλθει και η κρατική συμμετοχή στους ελληνικούς τραπεζικούς ομίλους, όπως αυτή θα έχει διαμορφωθεί μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους. Παράλληλα, ανοιχτό παραμένει το ζήτημα της ίδρυσης «κακής τράπεζας» (bad bank). Είναι φανερό ότι στο πλαίσιο εξυγίανσης των τραπεζών, συζητείται το σενάριο της μεταφοράς «κόκκινων» και άλλων προβληματικών δανείων σ' ένα νέο οργανισμό που θ' αναλάβει τη διαχείρισή τους, προκειμένου οι τράπεζες να απαλλαγούν από τα «βαρίδια».

Εκταμιεύσεις δόσεων και αντιλαϊκών μέτρων

Σύμφωνα με το έγγραφο που συζητήθηκε στο πλαίσιο του Γιούρογκρουπ, οι χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού αστικού κράτους φτάνουν σε 47,9 δισ. ευρώ, μέχρι το τέλος Δεκέμβρη 2015.

Οι εκταμιεύσεις των δόσεων για το 2015, κατ' αντιστοιχία με την εφαρμογή των προαπαιτούμενων αντιλαϊκών μέτρων, διαμορφώνονται ως εξής:

Αύγουστος: 23 δισ. ευρώ (από την Ευρωζώνη - ESM)

Σεπτέμβρης: 2 δισ. ευρώ (από τον ESM)

Οκτώβρης: 16 δισ. ευρώ, από τα οποία έως 15 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (από τον ESM)

Νοέμβρης: 3,7 δισ. ευρώ (μένει να διευκρινιστούν οι πηγές χρηματοδότησης του προγράμματος)

Δεκέμβρης: 2 δισ. ευρώ (μένει να διευκρινιστούν οι πηγές χρηματοδότησης)

Ταυτόχρονα, από το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων του 2015 προβλέπονται κρατικά έσοδα ύψους 1,2 δισ. ευρώ.

Παζάρια για τη διαχείριση του κρατικού χρέους

Την ίδια ώρα, στο επίκεντρο επανέρχεται η ενδοαστική διαπάλη γύρω από τον τρόπο διαχείρισης του ελληνικού κρατικού χρέους.

Η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κ. Λαγκάρντ, άσκησε εκ νέου πιέσεις στις χώρες της Ευρωζώνης να προχωρήσουν σε «σημαντική» ελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας. Σε σχετική ανακοίνωση, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Γιούρογκρουπ, επισημαίνει: «Είναι κρίσιμο για τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας να προχωρήσουν σε σαφείς δεσμεύσεις, προκειμένου να υπάρξει σημαντική ελάφρυνση του χρέους, πολύ περισσότερο σε σύγκριση με ό,τι εξεταζόταν έως σήμερα». Πρόκειται για το πάγιο αίτημα που προβάλλει το ΔΝΤ, το οποίο αφορά την ελάφρυνση του χρέους αποκλειστικά και μόνο από την πλευρά των κρατών της Ευρωζώνης. Παράλληλα, η «βιωσιμότητα» του χρέους, δηλαδή η ικανότητα του ελληνικού κράτους να το εξυπηρετεί στο «ακέραιο και εγκαίρως», αποτελεί όρο και προϋπόθεση για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στη νέα δανειακή σύμβαση.

Από την πλευρά της, η καγκελάριος της Γερμανίας, Αγκ. Μέρκελ, στο πλαίσιο συνέντευξης στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο ZDF, σημείωσε ότι περιμένει από το ΔΝΤ να συμμετάσχει στο νέο πακέτο χρηματοδότησης της Ελλάδας. Να σημειωθεί ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα χρηματοδότησης προϋποθέτει τη σύναψη και ειδικού μνημονίου συνεννόησης και με την πλευρά του συγκεκριμένου ιμπεριαλιστικού οργανισμού.

Παράλληλα, η Αγκ. Μέρκελ υπερασπίστηκε τη διαπραγματευτική τακτική και τη συμβολή της γερμανικής κυβέρνησης: «Δε βοηθά αν είμαστε όλοι καλοί μεταξύ μας και σε τρία ή τέσσερα χρόνια είναι όλα χειρότερα από ό,τι είναι σήμερα. Η κρίση του ευρώ έχει ήδη διαρκέσει πάρα πολύ», δήλωσε χαρακτηριστικά. Αναφερόμενη στην ελληνική κυβέρνηση, σημείωσε ότι άλλαξε την προσέγγισή της «χάρη στη σκληρή στάση πολλών χωρών, αλλά και του Β. Σόιμπλε και της γερμανικής κυβέρνησης». Η Αθήνα «βλέπει τώρα ότι η χώρα μπορεί να ξανασταθεί στα πόδια της, μόνο εάν πραγματικά μεταρρυθμιστεί» δήλωσε και πρόσθεσε ότι οι «εταίροι» της Ευρωζώνης θα παρακολουθούν «εάν συνεχίζεται η ένταση αυτής της δουλειάς»,τονίζοντας ότι χρειάζονται επιπλέον μέτρα «αν θέλουμε να δούμε φως στην άκρη του τούνελ». Παράλληλα, απέκλεισε το «κούρεμα» του ελληνικού κρατικού χρέους, λέγοντας ότι υπάρχουν άλλοι τρόποι για να υπάρξει χαλάρωση, με την παράταση των ωριμάνσεων του χρέους και τη μείωση των επιτοκίων.

Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Β. Σόιμπλε, σημειώνει χαρακτηριστικά: «Δεν μπορείς σε έναν οφειλέτη που δεν είναι φερέγγυος να δώσεις επιπλέον χρήματα. Και αυτό που θα κάνουμε, είναι πρώτα με τα μέτρα τα οποία θα οδηγήσουν σε περισσότερη ανάπτυξη. Και τον Οκτώβρη θα δούμε αν θα είναι αναγκαία περαιτέρω μέτρα. Καταστήσαμε σαφές ότι μια άφεση χρέους δεν μπορεί να γίνει καθόλου, βάσει του ευρωπαϊκού Δικαίου. Αλλά υπάρχει βεβαίως ακόμη κάποιο περιθώριο στην περαιτέρω επιμήκυνση των χρόνων αποπληρωμής. Το περιθώριο δεν είναι πολύ μεγάλο». Αναφερόμενος στον πρωθυπουργό, Αλ. Τσίπρα, δηλώνει: «Απλώς αντελήφθη ότι αν η Ελλάδα θέλει να παραμείνει στο ευρώ, θα πρέπει να καταβάλει ακριβώς αυτές τις προσπάθειες. Είναι αυτό που έλεγα εδώ και πολλά χρόνια. Η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει ως μέλος της Ευρωζώνης μόνο αν καταβάλει εξαιρετικές προσπάθειες. Είχε υποσχεθεί το αντίθετο. Αυτό δεν μπορεί να το τηρήσει»...

Να σημειωθεί ότι για αύριο Τετάρτη έχει προγραμματιστεί η έκτακτη συνεδρίαση του γερμανικού Κοινοβουλίου, σχετικά με την έγκριση του προγράμματος στήριξης προς το ελληνικό κράτος.«Μπορώ να επιχειρηματολογήσω υπέρ της έγκρισης του ελληνικού προγράμματος στο γερμανικό Κοινοβούλιοχωρίς κανένα δισταγμό», υπογράμμισε ο Β. Σόιμπλε.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Μ. Σαπέν, τόνισε: «Τον Οκτώβρη θα έχουμε μια σημαντική συνάντηση για να μιλήσουμε για το ελληνικό χρέος και την αναδιάρθρωσή του ώστε να καταστεί βιώσιμο. Αυτό είναι τεχνικά εφικτό χωρίς να απομειωθεί η (ονομαστική) αξία του χρέους». Σύμφωνα με τον ίδιο, «χάθηκε πολύς χρόνος επί μακρόν», αλλά μέσα σε μερικές βδομάδες, «ο Αλ. Τσίπρας, η κυβέρνησή του και η Βουλή της Ελλάδας ανέλαβαν τις ευθύνες τους»...