Τον εγκλωβισμό ακόμη περισσότερων προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα, τη δημιουργία νέων «κέντρων προσωρινής κράτησης» και την αλλαγή χαρακτήρα των «hot spots» (σ.σ. των κέντρων ταυτοποίησης), σε κέντρα που θα κάνουν και επαναπροωθήσεις και αλλαγή της ελληνικής νομοθεσίας, ώστε να χαρακτηριστεί η Τουρκία «ασφαλής τρίτη χώρα», προβλέπει η πρόταση της Κομισιόν που θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ - Τουρκίας, που ξεκινά την Πέμπτη στις Βρυξέλλες.
Η Σύνοδος έχει ως ζητούμενο την επικύρωση της συμφωνίας με την Άγκυρα έτσι ώστε πρόσφυγες και μετανάστες να επιστρέφονται στην Τουρκία από την Ελλάδα και στη συνέχεια η ΕΕ θα υλοποιήσει ένα πρόγραμμα απευθείας μετεγκατάστασης από την Τουρκία σε χώρες - μέλη της για κάθε έναν πρόσφυγα που επέστρεψε από την Ελλάδα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα ενόψει της Συνόδου τους έξι βασικούς άξονες συνεργασίας της ΕΕ με την Τουρκία. Αυτοί αφορούν το διωγμό μεταναστών και αιτούντων άσυλο στην Τουρκία, προγράμματα επανεγκατάστασης, απελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων για Τούρκους πολίτες, επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Τουρκία, επίσπευση της εκταμίευσης κονδυλίων στη γειτονική χώρα και βελτίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Συρία. Οι προτάσεις αυτές κινούνται στον άξονα των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής της 7ης Μάρτη, όπου αποτυπώνεται ο εγκλωβισμός στην Ελλάδα προσφύγων και μεταναστών, με την πολιτική σφραγίσματος των συνόρων. Υπάρχει αναφορά ότι «οι ακανόνιστες ροές μεταναστών κατά μήκος της οδού των Δυτικών Βαλκανίων έχουν πλέον σταματήσει», ενώ λόγος γινόταν και για «άμεση λήψη κάθε αναγκαίου μέτρου έναντι κάθε διάνοιξης νέας οδού διέλευσης».
Οι κατευθύνσεις της Συνόδου παραβιάζουν τα δικαιώματα των προσφύγων, όπως κατοχυρώνονται απ' τη Συνθήκη της Γενεύης, αφού προβλέπουν όχι μόνο την «επιστροφή όλων των νέων παράτυπων μεταναστών» από τα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία (σ.σ. η ΕΕ εντάσσει σε αυτούς και τους Αφγανούς πρόσφυγες), αλλά και την «ταχεία επιστροφή όλων των προσφύγων που δεν χρήζουν διεθνούς προστασίας». Χαρακτηρισμός που, όπως γίνεται ήδη στα σύνορα της ΠΓΔΜ σε ό,τι αφορά τους Σύρους, θα μπορεί να αποδίδεται αυθαίρετα ακόμα και σε πρόσφυγες από εμπόλεμες χώρες, αν η περιοχή που ζουν θεωρείται... ασφαλής. Για τους Σύρους πρόσφυγες, η απόφαση περιλαμβάνει την αναφορά ότι «για κάθε Σύρο που θα γίνεται εκ νέου δεκτός στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στα κράτη - μέλη της ΕΕ».
Μάλιστα, στο πλαίσιο της προσπάθειας για μεγαλύτερο έλεγχο των προσφυγικών ροών από την ΕΕ, αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «πρέπει να υπονομεύσουμε την ιδέα ότι η επιβίβαση στις βάρκες ισοδυναμεί με εγκατάσταση στην Ευρώπη», ενώ στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζ. Κ. Γιούνκερ, διαμήνυσε με δηλώσεις του ότι «απόπειρα να μπει κάποιος Σύρος παράνομα στην Ευρώπη θα τον βάζει στο τέλος της λίστας για επανεγκατάσταση».
Νέα «κέντρα προσωρινής κράτησης»
Το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα που αποδεικνύουν ότι στην Ελλάδα, θα εγκλωβιστούν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, που είτε θα περιμένουν την «επιστροφή» τους στην Τουρκία, ή θα έχουν κάνει αίτηση ασύλου (για να αποφύγουν την επιστροφή στην Τουρκία) και θα αναμένουν πότε οι αστικές τάξεις της ΕΕ, θα χρειαστούν φτηνό εργατικό δυναμικό και θα ανοίξουν τα σύνορα.
Στην πρόταση που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητείται ουσιαστικά από την Ελλάδα να μετατραπούν τα νησιά όπου σήμερα υπάρχουν «hot spots» σε μεγάλους καταυλισμούς με δυναμικότητα σημαντικά υψηλότερη από τη σημερινή. Η Κομισιόν προβλέπει ότι μπροστά στο φάσμα της επιστροφής στην Τουρκία θα αυξηθούν οι αιτήσεις ασύλου στην Ελλάδα από όσους θα θέλουν να την αποφύγουν και επομένως τα «hot spots» πρέπει να αλλάξουν «χαρακτήρα» και όχι να είναι απλώς κέντρα καταγραφής και ταυτοποίησης, αλλά και κέντρα προσωρινής κράτησης.
Όπως πάντως δήλωσε και ο πρώτος αντιπρόεδρος Φρανς Τίμερμανς, δεν τίθεται θέμα μαζικών επιστροφών, διότι αυτό παραβαίνει κοινοτικό και διεθνές δίκαιο και κάθε περίπτωση θα κρίνεται χωριστά. Η πρόταση κάνει λόγο για επιστροφή καθημερινά ως και 2.000 ανθρώπων στην Τουρκία. Σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία για το Άσυλο, υπάρχουν περιπτώσεις που μία αίτηση ασύλου μπορεί να απορριφθεί και να ακολουθηθεί η ταχεία διαδικασία. Σε αυτό το σημείο θα απαιτηθούν αλλαγές στη νομοθεσία Ελλάδας και Τουρκίας.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία ώστε να χαρακτηριστεί «ασφαλής τρίτη χώρα» η Τουρκία, ιδιαίτερα σχετικά με τη διαδικασία έφεσης που κάποιος μπορεί να υποβάλλει αν απορριφθεί η αίτηση ασύλου. Σε ό,τι αφορά την Τουρκία, οι νομοθετικές αλλαγές σχετίζονται π.χ. με την ανανέωση του καθεστώτος προσωρινής προστασίας για όσους Σύρους έφυγαν, με την παροχή προστασίας σε μη Σύρους πρόσφυγες και στην αποτελεσματική πρόσβαση όλων σε διαδικασίες ασύλου.
Παράλληλα, η Κομισιόν θεωρεί ότι πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των Τούρκων συνδέσμων στα ελληνικά νησιά για ταχύτερη διεκπεραίωση των υποθέσεων. Θα απαιτηθεί επίσης η προσαρμογή των «hot spots» σε νέα καθήκοντα: Από την καταγραφή και την ταυτοποίηση των μεταναστών πριν τη μεταφορά τους στην ενδοχώρα, θα πρέπει πλέον να εστιάσουν στην αποτελεσματική προσαρμογή στην ταχεία επιστροφή των ανθρώπων αυτών στην Τουρκία.
Θα απαιτηθεί, επίσης, η σημαντική αύξηση των δυνατοτήτων υποδοχής στα νησιά σε βαθμό που θα ξεπερνά πολύ τους σημερινούς αριθμούς. Θα χρειαστούν διαφορετικές εγκαταστάσεις για τους χαρακτηριζόμενους ώς «παράνομους μετανάστες» και για τους αιτούντες άσυλο, ενώ απόλυτα αναγκαία κρίνεται η δημιουργία ειδικών δομών κράτησης. Η Κομισιόν προβλέπει ότι λόγω του φόβου της επιστροφής περισσότερα άτομα θα υποβάλουν αίτηση ασύλου και άρα απαιτείται ενίσχυση της Υπηρεσίας Ασύλου.
Η φόρμουλα «1 προς 1» (για έναν Σύρο που θα «επιστρέφει» από την Ελλάδα, η ΕΕ θα «δέχεται» έναν Σύρο από την Τουρκία) θα ισχύσει και για Σύρους που κατεγράφησαν στην Τουρκία πριν από την υπογραφή του Κοινού Σχεδίου με την ΕΕ. Βασικό μέτρο αποτροπής περάσματος στην Ελλάδα θα είναι ότι όσοι δεν περνούν θα έχουν προτεραιότητα στην επανεγκατάσταση. Κάθε εβδομάδα θα καταμετρώνται πόσοι επέστρεψαν στην Τουρκία ώστε ίσος αριθμός να επανεγκαθίστανται στην ΕΕ. Αν δε εμφανιστεί κι άλλη χώρα προορισμός, πέραν της Ελλάδας, οι ίδιοι όροι θα εφαρμοστούν και σε εκείνη την περίπτωση.
Κατάργηση βίζας και 3 δισ.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Τουρκία έχει εκπληρώσει 35 από τα 72 κριτήρια για την κατάργηση της βίζας. Ζητείται πλέον να επιταχύνει τις προσπάθειες συμμόρφωσης και η Κομισιόν δεν θα τροποποιήσει τα κριτήρια ειδικά για την Τουρκία. Αν αυτό γίνει, η Κομισιόν θα μπορούσε να καταθέσει νομοθετική πρόταση για κατάργηση των θεωρήσεων για Τούρκους πολίτες περί τα τέλη Απριλίου.
Οι Βρυξέλλες «ελπίζουν», επίσης, σε ταχύτερη συγκεκριμενοποίηση των προγραμμάτων που θα επιτρέψουν τη γρηγορότερη εκταμίευση των 3 δισ. ευρώ προς την Τουρκία.
Άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων
Στο ζήτημα του ανοίγματος ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας, η Κομισιόν αποφεύγει να πάρει σαφή θέση. Αναφέρει χαρακτηριστικά, ότι υπάρχουν προετοιμασίες για πέντε κεφάλαια και συγκεκριμένα το 15 (ενέργεια), το 23 (θεμελιώδη δικαιώματα), το 24 (δικαιοσύνη, ελευθερία, ασφάλεια), το 26 (εκπαίδευση και πολιτισμός) και το 31 (εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας και άμυνας).
Η Επιτροπή σημειώνει ότι θα επιδιώξει να ολοκληρώσει την προπαρασκευαστική εργασία εντός της άνοιξης, αλλά χωρίς αυτό να επηρεάζει τις θέσεις των κρατών - μελών και το υπάρχον διαπραγματευτικό πλαίσιο ΕΕ - Τουρκίας (σ.σ. και το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Άγκυρας). Καταγράφεται σημαντική πρόοδος στο κεφάλαιο Ενέργεια, αλλά και σε αυτό για την εξωτερική πολιτική. Στα κεφάλαια 23 και 24 πάντως, τα οποία αφορούν στους πολύ ευαίσθητους τομείς των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της ελευθερίας του Τύπου κ.ά., η Επιτροπή αποφεύγει να πει το παραμικρό πέραν των ευχολογίων.
Δημοσίευση σχολίου