Με φόντο τις κόντρες και τις αντιθέσεις, τόσο ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά
κέντρα, όσο και ανάμεσα σε επιχειρηματικούς ομίλους, εξελίσσονται τα παζάρια
για το «κλείσιμο» της δεύτερης «αξιολόγησης». Κεντρικό ζητούμενο, ταυτόχρονα
και σε συνδυασμό με τα αντιλαϊκά μέτρα «δημοσιονομικού χαρακτήρα», είναι η
κλιμάκωση των αναδιαρθρώσεων που κρίνονται αναγκαίες στην προοπτική της
ανάκαμψης, με την προσέλκυση νέων κερδοφόρων επενδύσεων. Σε αυτό το πλαίσιο
εντάσσονται και οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί σε ζητήματα όπως η
διαχείριση των «κόκκινων» τραπεζικών δανείων και ο τρόπος συγκρότησης,
λειτουργίας και «προικοδότησης» του υπερταμείου ιδιωτικοποιήσεων. Η διαχείριση
των «κόκκινων» δανείων και ο «εξωδικαστικός συμβιβασμός» που προωθείται για τις
«προβληματικές» και ταυτόχρονα «βιώσιμες» επιχειρήσεις, αποτελούν πτυχή της
«ελεγχόμενης απαξίωσης» υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων, προκειμένου να
δημιουργηθούν προϋποθέσεις ανάκαμψης της οικονομίας.
***
Σύμφωνα με στοιχεία από την Τράπεζα της
Ελλάδας, τα
«κόκκινα» δάνεια (νοικοκυριών και επιχειρήσεων) φτάνουν σήμερα τα 108,4 δισ.
ευρώ και διαμορφώνονται στο 50,5% επί της συνολικής μάζας του τραπεζικού
δανεισμού και στο 60% και πλέον του παραγόμενου ΑΕΠ. Το 2008, όταν εκδηλώθηκε η
καπιταλιστική κρίση, τα ποσά αυτά διαμορφώνονταν σε 14,5 δισ. ευρώ (5,5% των
δανείων), που σημαίνει ότι την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης εκτινάχτηκαν
κατά περίπου 94 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, η μαζική απαξίωση κεφαλαίων, που
έχει ήδη συντελεστεί και συνδέεται μεταξύ άλλων με τα χιλιάδες «λουκέτα» σε
επιχειρήσεις, δεν στάθηκε αρκετή για την επάνοδο της οικονομικής δραστηριότητας
σε φάση εντατικής ανάκαμψης. Ταυτόχρονα, τα «κόκκινα» δάνεια αποτελούν «βαρίδι»
για την ανάκαμψη της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, που
σημαίνει ότι όσο περισσότερες φύγουν από τη μέση, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το
κομμάτι της πίτας που θα διεκδικήσουν οι υπόλοιπες.
***
Σε αυτό το επίπεδο εκδηλώνονται οι
ενδοαστικοί ανταγωνισμοί γύρω
από τους τρόπους που θα γίνει το «ξεσκαρτάρισμα», για το ποιες επιχειρήσεις θα
αποβληθούν οριστικά από το «κάδρο», για το ποιες θα διασωθούν με βάση και τα
κριτήρια ανταγωνιστικότητας του κλάδου στον οποίο εντάσσονται κ.ά. Ταυτόχρονα,
η διαχείριση των μεγάλων «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων σχετίζεται με τις
αναδιαρθρώσεις σε κλάδους της οικονομίας, την απαλλαγή των τραπεζών από τα
δάνεια των λεγόμενων «επιχειρήσεων - ζόμπι» και τη διοχέτευση της
χρηματοδότησης προς ισχυρούς και βιώσιμους επιχειρηματικούς ομίλους. Σύμφωνα με
πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας, η απομείωση των προβληματικών δανείων «θα
συμβάλει στη συνολική αναδιάρθρωση της οικονομίας υπέρ των κλάδων παραγωγής
εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, με αποτέλεσμα την άνοδο της συνολικής
παραγωγικότητας».
***
Σε αυτό το πλαίσιο, οι τράπεζες και οι
νέοι «επενδυτές» που θα
εξαγοράσουν χαρτοφυλάκια «κόκκινων» δανείων, μέσω της «μετοχοποίησης» των
εταιρικών χρεών, μπορούν να συμμετάσχουν και στο μετοχικό κεφάλαιο
«προβληματικών» επιχειρήσεων που κρίνονται «βιώσιμες». Και, βέβαια, θα έχουν
τον πρώτο λόγο στη διαμόρφωση των επιχειρηματικών πλάνων, στον αριθμό των
εργαζομένων και σε οτιδήποτε σχετίζεται με τις ανάγκες των αναδιαρθρώσεων. Σε
αυτό το επίπεδο, προδιαγράφονται εκτεταμένες επιχειρηματικές αναδιαρθρώσεις,
συγχωνεύσεις, εξαγορές κ.ά. Είναι αυτονόητο ότι το ενδιαφέρον για την εξέλιξη
αυτής της διαδικασίας δεν περιορίζεται εντός των ελληνικών συνόρων, αλλά
επεκτείνεται σε ιμπεριαλιστικά κέντρα και κράτη που προσβλέπουν σε συμπράξεις με
ελληνικά κεφάλαια και επενδύσεις σε κλάδους που, μετά το ξεσκαρτάρισμα, θα
μπορούν να αποφέρουν μεγαλύτερες αποδόσεις στα επενδεδυμένα κεφάλαια. Σ' αυτήν
την κατεύθυνση, έχουν ήδη ξεκινήσει οι διεργασίες για τη «σύσταση εξωδικαστικού
μηχανισμού ρύθμισης δημόσιων και ιδιωτικών οφειλών των επιχειρήσεων». Το
σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το επόμενο διάστημα και
«κουμπώνει» με το σχέδιο για τις ομαδικές απολύσεις και τα νέα χτυπήματα στα
Εργασιακά.
***
Ισχυροί ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί εκδηλώνονται και γύρω από το
υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων. Και δεν πρόκειται μόνο για τις επιχειρήσεις υπό
κρατικό έλεγχο που θα περάσουν σε ιδιωτικά κεφάλαια, αλλά και για το νευραλγικό
ζήτημα της αποτελεσματικής διαχείρισης βασικών υποδομών (λιμανιών,
σιδηροδρομικού δικτύου, μεγάλων οδικών αξόνων κ.ά.). Το «ποιος» και με ποιους
νέους «παίχτες» θα έχει το «κουμάντο» στα ζητήματα αυτά, βρίσκεται πίσω από την
κουρτίνα των αντιλαϊκών παζαριών. Για παράδειγμα, το ζήτημα της ΔΕΗ δεν
σχετίζεται μόνο με το μετοχικό πακέτο που θα περάσει στο υπερταμείο, αλλά και
με τις επιχειρηματικές συμπράξεις που δρομολογούνται με ενδιαφερόμενους
«επενδυτές» και νέους «παίχτες» που αναζητούν διέξοδο για τα συσσωρευμένα
κεφάλαιά τους στον τομέα της Ενέργειας, παρακολουθώντας με ενδιαφέρον τις
συνολικότερες εξελίξεις στην περιοχή. Είναι επομένως φανερό ότι τα δύο αυτά
κεντρικά ζητήματα της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη «αξιολόγηση» έχουν μεγάλη
«ουρά» από πίσω τους, εντάσσονται σε ένα πλέγμα ανταγωνισμών και αντιθέσεων με
ευρύτερες γεωπολιτικές διαστάσεις και βέβαια γίνονται στις πλάτες του λαού και
ενάντια στα πραγματικά του συμφέροντα.
Δημοσίευση σχολίου