Πείρα από τις κινητοποιήσεις των συμβασιούχων στην Εκπαίδευση

Τις τελευταίες μέρες βρίσκονται σε εξέλιξη κινητοποιήσεις στο χώρο της Εκπαίδευσης με αιχμή το ζήτημα της «μόνιμης και σταθερής δουλειάς». Στις κινητοποιήσεις αυτές τον τόνο δίνουν, με τη συμμετοχή τους, οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί. Η κυβέρνηση «υποδέχτηκε» τους εκπαιδευτικούς, στο υπουργείο, με ΜΑΤ και χημικά, επιβεβαιώνοντας ότι η αντιλαϊκή πολιτική πάει χέρι - χέρι με την καταστολή.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ εξαπάτησε με τις εξαγγελίες μόνιμων διορισμών στην Εκπαίδευση, που δεν πραγματοποίησε, όπως άλλωστε και οι προηγούμενες κυβερνήσεις ΝΔ - ΠΑΣΟΚ. Η σημερινή κυβέρνηση προχώρησε σε νέα πλήγματα στα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών και στη λειτουργία του σχολείου(βλ. Υπουργικές Αποφάσεις για Ολοήμερα Δημοτικά και Νηπιαγωγεία, νέο ωρολόγιο πρόγραμμα Γυμνασίου, αναθέσεις μαθημάτων, ρυθμίσεις για την Ειδική Αγωγή κ.ά.) που είχαν στόχο και τον περιορισμό των αναγκών σε εκπαιδευτικούς.

«Στρατός» εργαζομένων σε καθεστώς διαρκούς ομηρίας

Τη φετινή χρόνια προσλήφθηκαν περίπου 23.000 συμβασιούχοι εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων με διάφορες σχέσεις εργασίας (ΕΣΠΑ, ΠΔΕ, Ωρομίσθιοι, Μειωμένου Ωραρίου κ.τ.λ.), για να καλύψουν στοιχειώδεις ανάγκες λειτουργίας των σχολείων. Ακόμα και σήμερα, Μάρτη μήνα, υπάρχουν κενά στα σχολεία. Πάνω από 25.000 είναι οι εκπαιδευτικοί που «ανακυκλώνονται», τα τελευταία μόνο χρόνια, ανάμεσα στην εργασία και την ανεργία. Στην ουσία, οι αναπληρωτές αναπληρώνουν κάθε χρόνο τον ίδιο τους τον εαυτό. Χιλιάδες ακόμα συνάδελφοι «λιμνάζουν» στους πίνακες τις αδιοριστίας, χωρίς να έχουν εργαστεί ούτε μια ώρα στο δημόσιο σχολείο.

Οι συμβασιούχοι στην Εκπαίδευση έρχονται να προστεθούν πλάι στους χιλιάδες ελαστικά εργαζόμενους στην Υγεία, την Τοπική Διοίκηση και τον υπόλοιπο κρατικό τομέα. Μιλάμε για έναν πραγματικό «στρατό» εργαζομένων που δεν γνωρίζει τι σημαίνει «μόνιμη δουλειά», που ζει κάτω από καθεστώς ανασφάλειας και διαρκούς ομηρίας.

Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί κάθε Ιούνη απολύονται. Είναι αμφίβολο αν θα πάρουν επίδομα ανεργίας. Αν αρρωστήσουν πάνω από 15 μέρες χάνουν από την προϋπηρεσία τους. Από τη μέρα της απόλυσης μέχρι και την έναρξη της επόμενης σχολικής χρονιάς, ζουν με την ανασφάλεια του αν, του πότε και του πού θα εργαστούν. Τα έξοδα της συνεχόμενης μετακίνησης από πόλη σε πόλη και από περιοχή σε περιοχή είναι μεγάλα. Η διάλυση, κάθε χρόνο, της παιδαγωγικής σχέσης με τους μαθητές δεν είναι εύκολο πράγμα. Για παράδειγμα, στον τομέα της Ειδικής Αγωγής, που η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών είναι αναπληρωτές, η κρίσιμη παιδαγωγική σχέση που χρειάζεται να χτιστεί ανάμεσα στον μαθητή και τον εκπαιδευτικό και η οποία απαιτεί χρόνο, σπάει βίαια κάθε χρόνο με την απόλυση.

Αυτά τα υπαρκτά και σοβαρά προβλήματα δημιουργούν οργή, αγανάκτηση και ορισμένες αγωνιστικές διαθέσεις. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά.

Οι όροι δουλειάς και ζωής, που δυσκολεύουν όλο και περισσότερο στις σημερινές συνθήκες, είναι το αντικειμενικό έδαφος επάνω στο οποίο αναπτύσσονται και θα αναπτυχθούν οι αγώνες των εργαζομένων, οι διεκδικήσεις τους, η πάλη για τις ανάγκες τους.

Πάλη για μόνιμη και σταθερή δουλειά

Στο έδαφος αυτό, οι κομμουνιστές, οι αγωνιστές του ταξικού κινήματος δρουν και πρωτοστατούν. Εχουν την ευθύνη να μπολιάζουν το περιεχόμενο της πάλης με αιτήματα και στόχους που αμφισβητούν την πολιτική που γεννά την ελαστική εργασία, την ανασφάλεια και τις απολύσεις, φωτίζοντας το δρόμο που δίνει τελικά λύση, που απαντά και ικανοποιεί τις λαϊκές ανάγκες στη μόρφωση, τη δουλειά και τη ζωή και βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την εξουσία του κεφαλαίου.

Η πάλη για μόνιμη και σταθερή εργασία πηγαίνει ευθέως κόντρα με τη στρατηγική της ΕΕ, των καπιταλιστών και του αστικού κράτους, οι οποίοι επιδιώκουν, ως μέσο για την αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου, την πλήρη ευελιξία της εργατικής δύναμης παντού, ώστε να βρίσκουν φτηνούς και ευέλικτους εργαζόμενους, όποτε και όπως επιθυμούν.

Η πάλη για τη μόνιμη και σταθερή δουλειά, για τους όρους εργασίας, τους μισθούς, τις Συλλογικές Συμβάσεις, είναι κρίσιμα για την παρέμβασή μας στο συνδικαλιστικό κίνημα. Ειδικά στο χώρο της Εκπαίδευσης αυτή η πάλη δένεται άμεσα με τις διεκδικήσεις μας για τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών, για τη στήριξη της λειτουργίας του σχολείου σε υποδομές και προσωπικό από το κράτος και όχι από τις τσέπες των γονιών, για το ανέβασμα των σύγχρονων μορφωτικών απαιτήσεων, για ολόπλευρη γνώση και διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς.

Αυτή η πλευρά χρειάζεται να φωτιστεί ακόμα περισσότερο!

Βρισκόμαστε σε σύγκρουση με το κυρίαρχο επιχείρημα όλων των κυβερνήσεων: «Είναι υπερβολικό να ζητάτε μόνιμους διορισμούς σε περίοδο κρίσης και δημοσιοοικονομικής στενότητας». Αποδοχή αυτής της λογικής σημαίνει: Συμβιβασμός με την αδιοριστία και τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, με τα τμήματα των 25 και 28 μαθητών, με τις ελλείψεις σε νηπιαγωγούς, δασκάλους και καθηγητές όλων των ειδικοτήτων, με τη μετατροπή της Ειδικής Αγωγής σε ατομική υπόθεση κάθε οικογένειας. Παλεύουμε ώστε να μπορούν όλα τα παιδιά να έχουν την παιδαγωγική στήριξη και φροντίδα που χρειάζονται και να μην «παρκάρονται» στη γωνία του εκπαιδευτικού συστήματος με το στίγμα της σχολικής αποτυχίας.

Οι δυνάμεις του ταξικού κινήματος, σωματεία, Επιτροπές Αγώνα, εκλεγμένοι συνδικαλιστές που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ, έχουν σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη της πάλης, στη μαζικοποίηση αλλά και τον προσανατολισμό αυτών των κινητοποιήσεων. Από την αρχή της χρονιάς, κόντρα στις ηγεσίες της ΔΟΕ και της ΟΛΜΕ, πήραμε πρωτοβουλίες οργάνωσης της πάλης π.χ. πανελλαδική κινητοποίηση τις 29/9. Προτείναμε και στηρίξαμε με όλες μας τις δυνάμεις τις δύο μεγάλες κινητοποιήσεις στις 2 και 16 Μάρτη. Επιδιώξαμε να υπάρξει οργάνωση των συμβασιούχων από τα κάτω σε επίπεδο Συλλόγου και ΕΛΜΕ, σε αντιπαράθεση με την υπονομευτική τακτική πολλών πλειοψηφιών ακόμα και σε ΔΣ σωματείων. Αυτή η προσπάθεια αποτελεί παρακαταθήκη για τη συνέχεια.

Ενα σημαντικό τμήμα συναδέλφων αποδέχεται το πλαίσιο πάλης που προτείνουμε για: Μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους, 25.000 άμεσους μόνιμους διορισμούς, για να καλυφθούν οι στοιχειώδεις ανάγκες των σχολείων, μονιμοποίηση όλων των αναπληρωτών, καμία απόλυση συμβασιούχου. Εξίσωση των εργασιακών δικαιωμάτων με τους μόνιμους και μέτρα στήριξης των αναπληρωτών (στέγαση, σίτιση, μετακίνηση). Αυτό το πλαίσιο πάλης βοηθάει, έως ένα βαθμό, να ξεπερνιούνται οι επιμέρους αντιθέσεις ανάμεσα σε διάφορες υποομάδες συμβασιούχων. Λειτουργεί αποκαλυπτικά για τη στάση των άλλων δυνάμεων π.χ. της πλειοψηφίας της ΟΛΜΕ, που μιλά για πιο αναλυτικά κριτήρια διορισμών, δηλαδή για απολύσεις αναπληρωτών ή για τις «Παρεμβάσεις»/ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλες δυνάμεις που μιλάνε για διορισμούς με βάση το πτυχίο και την προϋπηρεσία (δηλαδή πρώτα συμβασιούχος και μετά μόνιμος).

Οι κομμουνιστές να ηγηθούν της προσπάθειας οργάνωσης της πάλης

Ενα μεγάλο τμήμα των αναπληρωτών είναι νέο ηλικιακά, δεν έχει πείρα από αγώνες, δεν έχει εμπιστοσύνη στα συνδικάτα και είναι επιφυλακτικό ως προς την οργανωμένη δράση μέσα από τα σωματεία. Εχει διάθεση να παλέψει, αλλά απογοητεύεται πιο εύκολα. Αρκετοί απ' αυτούς τους συναδέλφους στήριξαν εκλογικά τον ΣΥΡΙΖΑ, το 2015, έχοντας την ελπίδα να κάνει πράξη ορισμένες από τις υποσχέσεις του. Αυτοί οι συνάδελφοι είναι το πιο νέο τμήμα του κλάδου, που μπορεί με τη στάση και δράση του να αλλάξει την κατάσταση στο συνδικαλιστικό κίνημα. Χρειάζεται να του δείξουμε εμπιστοσύνη και να δεθούμε μαζί του. Να συμβάλλουμε θετικά, ώστε να κάνει βήματα στη συνείδησή του. Να κάνει τελικά επιλογές υπέρ του αγώνα που βάζει στο επίκεντρο τις σύγχρονες λαϊκές και μορφωτικές ανάγκες.

Οι κομμουνιστές, οι αγωνιστές του ταξικού κινήματος, οι συνάδελφοι που συσπειρώνονται στα ψηφοδέλτια της «Αγωνιστικής Συσπείρωσης Εκπαιδευτικών» (που στηρίζει το ΠΑΜΕ), έχουν τη δυνατότητα σε κάθε σύλλογο να ηγηθούν της προσπάθειας οργάνωσης της πάλης. Να «οργώσουν» κυριολεκτικά τα σχολεία, ειδικά εκεί που εργάζονται αρκετοί αναπληρωτές (Ειδικά, Μουσικά κ.ά.).

Οι συνάδελφοι αναπληρωτές είναι σημαντικό να αναγνωρίζουν στα πρόσωπα των αγωνιστών του ταξικού κινήματος τους πρωταγωνιστές ενός δίκαιου και σημαντικού αγώνα, που αφορά τους ίδιους αλλά και τους μαθητές μας. Ετσι μπορούν να δυναμώσουν οι δεσμοί μας με τους συμβασιούχους, να γνωρίσουμε από κοντά τα προβλήματά τους, να παλέψουμε μαζί τους γι' αυτά. Είναι πραγματικά άξιες λόγου οι προσπάθειες που έγιναν π.χ. στην ΕΛΜΕ Πειραιά πριν λίγους μήνες και είχε ως αποτέλεσμα την ανάκληση απολύσεων αναπληρωτριών ειδικών κατηγοριών, η προσπάθεια στην Κοζάνη που έφερε στην επιφάνεια το ζήτημα της εγκύου συναδέλφου που δεν δικαιούνταν άδεια, η πρωτοβουλία για τη μετακίνηση της μητέρας διδύμων από τις Οινούσσες στη Χίο για να είναι κοντά στα παιδιά της. Οπως, επίσης, οι πρωτοβουλίες των σωματείων της Αττικής για την προστασία της μητρότητας και τις άδειες στις 8 Μάρτη, οι προσπάθειες για συσκέψεις οργάνωσης της πάλης και ανταλλαγής πείρας ανάμεσα σε σωματεία και συνδικαλιστές, τα γράμματα των σωματείων προς τους γονείς κ.ά.

Τέτοια παραδείγματα πρωτοβουλιών και αγωνιστικών παρεμβάσεων, που θα φέρνουν και συγκεκριμένα αποτελέσματα, θα βοηθήσει να πολλαπλασιαστούν.

Να μετρήσουμε βήματα στην υπόθεση της ανασύνταξης του κινήματος

Είναι σημαντικό να δυναμώσει το μέτωπο με λογικές που εμφανίστηκαν μπροστά στις κινητοποιήσεις, όπως: «Εξω τα σωματεία και έξω οι συνδικαλιστές από τις κινητοποιήσεις», «οι αναπληρωτές για τους αναπληρωτές» κ.ά. Αυτές οι λογικές, παρότι δεν κυριάρχησαν, είχαν και έχουν στόχο να αποκόψουν συναδέλφους που κινητοποιούνται από τα σωματεία και το ταξικό κίνημα, γι' αυτό και καλλιεργήθηκαν από την κυβέρνηση, από συνδικαλιστές και ομάδες που πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια στιγμή, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό οι αποφάσεις για τη δράση των σωματείων, για το περιεχόμενο και τις μορφές πάλης με τις οποίες θα κινητοποιηθούν, να παίρνονται έξω και μακριά από αυτά, σε ονομαζόμενες «συνελεύσεις αγώνα» που πραγματοποιούνται μετά από συγκεντρώσεις και δεν εκπροσωπούν τους χιλιάδες αναπληρωτές συναδέλφους, ούτε τα πρωτοβάθμια σωματεία. Δεν έχουμε το δικαίωμα να επιτρέψουμε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τα σωματεία μας να μετατραπούν σε «πλατείες», όπως ορισμένες δυνάμεις επιδιώκουν.

Μέσα στην πάλη, έχουμε τη δυνατότητα να μετρήσουμε απτά βήματα στην υπόθεση της ανασύνταξης του κινήματος, στην αλλαγή των συσχετισμών στους Συλλόγους και τις ΕΛΜΕ. Να χάσουν έδαφος οι δυνάμεις του κυβερνητικού συνδικαλισμού που αποτελούν σημαντικό τροχοπέδη στην ανάπτυξη και τον προσανατολισμό των αγώνων. Το σωματείο να γίνει το επίκεντρο οργάνωσης της πάλης. Να ριζώσει μέσα στα σωματεία η «Πρωτοβουλία Αναπληρωτών, Ωρομίσθιων και ελαστικά εργαζομένων στην Εκπαίδευση», με τη συγκρότηση νέων Επιτροπών Αγώνα σε επίπεδο σωματείου.

Είμαστε αισιόδοξοι ότι οι προσπάθειές μας θα έχουν αποτελέσματα. Το Πρόγραμμα και οι θέσεις του ΚΚΕ δίνουν απαντήσεις στις αιτίες της σημερινής κατάστασης, στους στόχους των αλλαγών στο σχολείο, στο ρόλο που θέλει το σύστημα για τον εκπαιδευτικό. Φωτίζουν την αδήριτη πραγματικότητα, που μας δείχνει πως τελικά πίσω από κάθε πρόβλημα είναι το ίδιο το σύστημα. Μια κοινωνία που έχει στο επίκεντρο τις ανάγκες της κοινωνίας και του παιδιού, εχθρεύεται από θέση αρχής τις σημερινές άθλιες εργασιακές σχέσεις με τις οποίες εργάζονται οι αναπληρωτές, αλλά και την ανεργία των σημερινών και μελλοντικών αποφοίτων των σχολών.

Ακόμα πιο αποφασιστικά δίνουμε όλες τις δυνάμεις για την επιτυχία της νέας πανελλαδικής κινητοποίησης την Παρασκευή 30 Μάρτη στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Η πάλη των εκπαιδευτικών για τα σύγχρονα μορφωτικά δικαιώματα είναι χρέος πρώτα απ' όλα απέναντι στη νέα γενιά.

Αυτό δεν μας επιτρέπεται να το αμελήσουμε!

Του
Σπύρου ΜΑΡΙΝΗ*
Ο Σπύρος Μαρίνης είναι μέλος του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ και μέλος του ΔΣ της ΔΟΕ