Κενολογία περί καινοτομίας

Δεν έχω πρόβλημα με καμιά καινοτομία. Το πρόβλημα προκύπτει απ' την κενολογία περί αυτής. Τα δημοκρατικά ευρωπαϊκά κι αμερικανικά παρτάλια του πλούτου τη χρησιμοποιήσανε σαν τυράκι στη φάκα της υπεραξίας. Παγιδεύουν όλη τη φρεσκάδα, τις agooglάριστες ιδέες εκατομμυρίων ανθρώπων, κυρίως νέων, όπου Γης και την κατευθύνουν στην τσέπη τους με τρόπο κυνικό, βαθιά εκμεταλλευτικό. Η απάτη ξεκινάει με τη διαβεβαίωση ότι υπηρετώντας την αγορά και όχι τους ανθρώπους οι καινοτόμοι θα ξεφύγουν από την ένταξή τους σ' ένα τεράστιο υπερμορφωμένο μεταβιομηχανικό προλεταριάτο. Ερχεται κι ένας ιδιόκτητος των πολυεθνικών οργανισμός ή σύνδεσμος που τους βραβεύει, ένας ηγετίσκος που τάχα μου δήθεν χαλαρώνει εντυπωσιασμένος σε ζωντανή κουβεντούλα μαζί τους (live chat) και η αγορά πάει μπροστά κατασκευάζοντας μιλιούνια μικρούς εκμεταλλευτές με την υπόσχεση ότι θα γίνει μεγάλη.

Το χυδαιότερο των παρασήμων που απονέμουν οι αγοραίοι στους καινοτόμους είναι αυτό που τους μετατρέπει κυριολεκτικά σε «εφευρέτες θέσεων εργασίας». Θα 'ρθει από δίπλα κι ο καλός κοινωνικός, συνήθως συγγενής, «καθοδηγητής» που έχει αντικαταστήσει το «μπράβο που βγάζεις το ψωμί σου» με το «μπράβο που δίνεις ψωμάκι στους λιγότερο καινοτόμους φίλους σου» και μετά έρχονται οι μετοχές, τα τραπεζικά δάνεια, το γλύψιμο για τις επιδοτήσεις, τα προγράμματα κι ενδεχομένως στο τέλος ο νευρολόγος και τα χάπια για τους ενενήντα εννιά στους εκατό που δεν κατάφεραν σαν τον έναν να γίνουν μπίζνες σταρς και να προσφερθούν σα μόσχος σιτευτός σε μια πολυεθνικάρα που πραγματοποιεί το φιλάνθρωπο χόμπι της να εξαγοράζει τα μυαλά που δεν τη συμφέρει να σκοτώσει.

Η αστική προπαγάνδα αντιπαραθέτει και στην πραγματικότητα αντιπαρατάσσει, όπως σε πόλεμο, την επιχειρηματική καινοτομία - ρίσκο στη ριζοσπαστικοποίηση - εξέγερση νεανικών μαζών που ολοένα και ταχύτερα συνειδητοποιούν ότι κινδυνεύουν να βρεθούν αποκλεισμένοι από τον κόσμο της εργασίας. Οι ριζοσπαστικές ιδέες που δεν ελέγχονται από το κεφάλαιο και την αγορά, αυτές που συσπειρώνουν μάζες κι επιδιώκουν μετασχηματισμό της κοινωνίας, συκοφαντούνται ως επικίνδυνες κι όποτε χρειαστεί και τρομοκρατικές. Ενώ οι χρήσιμες στην αγορά καινοτομίες εξατομικεύονται τόσο όσο η ισχύς που μπορεί να αποκτήσει ο εμπνευστής τους - και πέραν των χρημάτων - να περιορίζεται σε χειραγωγήσιμο μέγεθος. Ετσι το κριάρι στολίζεται μέχρι και με φωτάκια στα κέρατα, μαθαίνει να τρώει χαβιάρι, φτάνει να αποκόπτεται από τα πρόβατα που του υποδεικνύονται όχι ως ωφελούμενα άτομα - μέλη της κοινωνίας, αλλά ως χρήσιμοι ηλίθιοι καταναλωτές των ιδεών του.

Η ζωή βέβαια δεν είναι application - εφαρμογή. Τα δε όνειρα στο τέλος παίρνουν πάντα εκδίκηση, ερήμην του ονειροκρίτη.

Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ