ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ Ιστορικός περίπατος για τα 100 χρόνια ζωής και δράσης

Την Κυριακή 18 Ιούνη, στις 3 μ.μ., με αφετηρία την πλατεία Εθνικής Αντίστασης

Στις 22 Φλεβάρη συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την ίδρυση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ), που με τη δράση του «συνόδευσε» τη δράση του ελληνικού λαού σε κάθε καμπή της Ιστορίας. Το ΣΕΗ τιμά αυτήν την επέτειο με δράσεις και εκδηλώσεις μέσα στη χρονιά. Ηδη έχει πραγματοποιηθεί η παρουσίαση της διακήρυξης και η έκθεση αρχειακού υλικού.

Εκατό χρόνια γεμάτα αγώνες, θυσίες, κατακτήσεις, αλλά και γεμάτα θέατρο, προσφορά και αγάπη για την τέχνη. Πλευρές αυτής της 100χρονης πορείας θα ψηλαφιστούν στους δρόμους της Αθήνας στον ιστορικό περίπατο, με ξενάγηση από ιστορικό, που διοργανώνει το Σωματείο την Κυριακή 18 Ιούνη, στις 15.00.

Με οδηγό τα 100 χρόνια ζωής και δράσης, σελίδες μνήμης του θεάτρου και των ανθρώπων του ζωντανεύουν μέσα από μια ιστορική περιήγηση στους δρόμους της Αθήνας, όπου ξεδιπλώνονται βήμα - βήμα οι αγώνες και οι αγωνίες του λαού, οι αγώνες και οι αγωνίες του Σωματείου. Παλιοί και νέοι ηθοποιοί, παλιοί και νέοι συνδικαλιστές μοιράζονται στιγμές από το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ΣΕΗ.

Οι εννιά σταθμοί του ιστορικού περιπάτου

Η αφετηρία είναι η πλατεία Εθν. Αντίστασης (πρώην Κοτζιά), στις 15.00, εκεί όπου οι ηθοποιοί έκαναν το πιο συγκροτημένο βήμα για την οργάνωσή τους, πριν από εκατό χρόνια. Σε εκείνο το μέρος βρισκόταν το Δημοτικό Θέατρο, όπου στεγάστηκαν και τα πρώτα γραφεία του Σωματείου. Η ηθοποιός και πρώην πρόεδρος του ΣΕΗ, Ελένη Γερασιμίδου, από την επιτροπή εορτασμού των 100 χρόνων του ΣΕΗ, θα αναφερθεί στην ξεχωριστή σημασία αυτής της πρωτοβουλίας. Ο Στράτος Σαραντίδης, γιος του Γεώργιου Σαραντίδη, ιδρυτικού μέλους του Σωματείου, μοιράζεται με τους παρευρισκόμενους προσωπικές μαρτυρίες. Στο χώρο θα στηθεί και πλακέτα.

Ο επόμενος σταθμός, στις 16.15, είναι στην Πειραιώς 40. Εκεί βρίσκονταν τα πρώτα γραφεία του Εργατικού Κέντρου Αθήνας. Σε αυτή τη στάση οι παρευρισκόμενοι θα μεταφερθούν στην εποχή της μεταξικής δικτατορίας (1936). Η Ασφάλεια τοποθετεί ανθρώπους της στο Εργατικό Κέντρο Αθήνας, το ισόγειο του οποίου οι ηθοποιοί έχουν μετατρέψει σε αίθουσα θεάτρου. Σε συγκέντρωση που είχε πραγματοποιηθεί μπροστά στην κήρυξη μιας απεργίας, πρόσωπα που μέχρι χτες ήταν «οικεία», πραγματοποιούν συλλήψεις. Οι ηθοποιοί Μαριάνθη Σοντάκη και Σάββας Στρούμπος διαβάζουν μαρτυρία του ηθοποιού Ευθύφρωνα Ηλιάδη.

Στις 17.00, ο περίπατος φτάνει στο ιστορικό κτίριο της Κοραή 4, εκεί όπου ήταν τα κρατητήρια της Kommadatur κατά τη Γερμανική Κατοχή. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα «τμήμα μεταγωγών», πριν τη μεταφορά των κρατουμένων σε φυλακές - κολαστήρια στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Ο ηθοποιός Πέρης Μιχαηλίδης και η Αννα Φωτοπούλου, κόρη του Μίμη Φωτόπουλου, θα διαβάσουν αποσπάσματα από το βιβλίο του Μίμη Φωτόπουλου, «Ελ Ντάμπα, όμηρος των Εγγλέζων».

17.40, Θέατρο ΡΕΞ. 18.20, Θέατρο Τέχνης. Κατοχή, Αντίσταση. Στιγμές γεμάτες καρδιοχτύπι, για τα κρυφά μηνύματα αντίστασης και ελευθερίας που ακούγονται από σκηνής.

Στο ΡΕΞ, η ηθοποιός Ολυμπία Παπαδούκα είχε στήσει παράνομο πολύγραφο του ΕΑΜ. Η ηθοποιός Μαρία Κίτσου θα διαβάσει αποσπάσματα από μαρτυρία της Ολυμπίας Παπαδούκα. Η συγγραφέας Αλκη Ζέη και ο ηθοποιός Βασίλης Κολοβός, πρώην πρόεδρος του ΣΕΗ, μιλούν για τα ιστορικά γεγονότα της δεκαετίας, Κατοχή - Αντίσταση - Εμφύλιος. Στο Θέατρο Τέχνης, η ηθοποιός Καλή Καλό, πρωταγωνίστρια του ελληνικού θεάτρου, μοιράζεται προσωπικές μαρτυρίες από τα χρόνια της Κατοχής.

Η πλειοψηφία των ηθοποιών ήταν οργανωμένοι στο ΕΑΜ Θεάτρου και είχαν αναπτύξει πλούσια αντιστασιακή δράση. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα πάρτι με καλλιτεχνικό πρόγραμμα που οργάνωνε για να μαζευτούν χρήματα για την Εθνική Αλληλεγγύη, η ψυχαγωγία για τους ανάπηρους του Αλβανικού Μετώπου κάθε Κυριακή στα νοσοκομεία. Ο Αιμίλιος Βεάκης πήγαινε στο νοσοκομείο «Σωτηρία». Στα θέατρα έβαζαν προκηρύξεις στις χλαίνες των Γερμανών αξιωματικών, με περιεχόμενο που τους έριχνε το ηθικό. Αντίστοιχα, προκηρύξεις έβαζαν και στα καθίσματα των θεάτρων και των κινηματογράφων, για να ενημερώνονται οι θεατές για την πορεία του αγώνα. Ακόμα, τις μέρες των μεγάλων διαδηλώσεων, των απεργιών, των εκτελέσεων, οι ηθοποιοί έκλειναν τα θέατρα. Οπως μας πληροφορεί η Ολ. Παπαδούκα στο βιβλίο της, «αυτό το μουγκό, άφωνο, κλειστό θέατρο, ήτανε μια κραυγαλέα διαμαρτυρία, σαν συνέχεια της μαχητικής διαμαρτυρίας της ημέρας. Και τότε πια... ήμασταν "στο στόμα του λύκου". Η Ασφάλεια ερχόταν την άλλη μέρα να μας ανακρίνει. "Γιατί δεν έπαιξες χτες;"»...

Επόμενος σταθμός, στις 18.50, η συμβολή των οδών Καποδιστρίου και Πατησίων, εκεί που βρισκόταν η Ειδική Ασφάλεια Αθηνών. Τα δύσκολα χρόνια των διώξεων και του κυνηγητού... Η ηθοποιός Μαρία Φωκά, μετέπειτα πρόεδρος του Σωματείου, συλλαμβάνεται. Λίγες μέρες μετά οδηγείται στις φυλακές Πατρών. Θα διαβαστεί σημείωμα της Ισμήνης Καλλέργη, κόρης της Μαρίας Φωκά. Ο Στέφανος Ληναίος, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΣΕΗ το 1966, μας μεταφέρει το κλίμα της περιόδου.

Στις 19.30, στο Θέατρο «Αθήναιον» (Μάρνης και Πατησίων), οι παρευρισκόμενοι θα «ταξιδέψουν» στα χρόνια της δικτατορίας. Εκεί, ανεβαίνει η παράσταση - σύμβολο κατά της χούντας «Το μεγάλο μας Τσίρκο», του Ι. Καμπανέλλη. Η πρεμιέρα δόθηκε τον Ιούνη του '73. Τους βασικούς ρόλους ερμήνευσαν ο Κώστας Καζάκος, η Τζένη Καρέζη, ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ο Νίκος Κούρος, ο Τίμος Περλέγκας και ο Χρήστος Καλαβρούζος. Τραγουδούσε ζωντανά ο Νίκος Ξυλούρης. Ο Κ. Καζάκος αναφέρεται στις ιστορικές μέρες αντίστασης του ελληνικού θεάτρου, καθώς και στη μεγάλη απεργία ηθοποιών και οικοδόμων. Θα πραγματοποιηθεί παρέμβαση και από το Συνδικάτο Οικοδόμων.

Στις 20.30, στο Θέατρο «Γκλόρια» (Ιπποκράτους 7), παίρνεται η ιστορική απόφαση επανασύστασης του, σφραγισμένου μέχρι τότε από την Ασφάλεια, Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, μετά την πτώση της χούντας. Η ηθοποιός και πρώην πρόεδρος του ΣΕΗ Αιμιλία Υψηλάντη αναφέρεται στα γεγονότα. Ο σκηνοθέτης και πρώην πρόεδρος του ΣΕΗ Λεωνίδας Βαρδαρός αναφέρεται στη μεγάλη απεργία της ΕΡΤ.

Ο περίπατος καταλήγει στις 21.00 στο Θεατρικό Μουσείο (Ακαδημίας 50). Πίσω από τις σφραγισμένες πόρτες βρίσκεται ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας του ελληνικού θεάτρου. Ενα αρχειακό υλικό σπάνιας αξίας, που με ευθύνη του υπουργείου Πολιτισμού καταστρέφεται. Η Λίλα Καφαντάρη, πρόεδρος του ΣΕΗ, θα μιλήσει για την ανάγκη ανάδειξης και πρόσβασης του λαού στο ανεκτίμητης αξίας αρχειακό υλικό του Θεατρικού Μουσείου.

• Για πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής στα τηλέφωνα του ΣΕΗ, 2103833742, 2103817369 και στο e-mail: support@sei.gr. Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.